(၁) ဒုကၡဒုကၡ = ကိုယ္ထဲ၌ ျဖစ္ေသာ မခံသာမႈ ဆင္းရဲ စိတ္ထဲ၌ ျဖစ္ေသာ မခံသာမႈ ဆင္းရဲကို ခံစားမႈ သေဘာ အားျဖင့္ ဒုကၡ- ဆင္းရဲေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း, သူ႕အမည္အားျဖင့္ ဒုကၡ- ဆင္းရဲမည္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ဒုကၡဒုကၡ (ဆင္းရဲသည့္ဆင္းရဲ) ဟု ဆိုအပ္၏။

(၂) ဝိပရိဏာမဒုကၡ = သုခေဝဒနာသည္ သူေပ်ာက္ကြယ္ သြားေသာအခါ သူ႕ကို ေအာက္ေမ့၍ မေနသာမႈကို ျဖစ္ေစတတ္၏၊ ဥပမာ - ပစၥည္းေပါမ်ားေသာ သူမွာ ထိုပစၥည္းမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သားလွ်င္ ဆင္းရဲရသကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ သား မယား စသည့္ အေႁခြအရံျဖင့္ ခ်မ္းသာေနေသာသူမွာ ထိုအေႁခြအရံမ်ား ပ်က္စီးကြဲကြာ သြားလွ်င္ ဆင္းရဲရ သကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ျဖစ္သည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဝိပရိဏာမဒုကၡ ဟု ဆိုသည္။

(၃) ဥေပကၡာ ေဝဒနာသည္ လည္းေကာင္း ႂကြင္းေသာ ေတဘူမကသခၤါရတရား (ကာမဘံု, ႐ူပဘံု, အ႐ူပဘံု ဟူေသာ ဘံုသံုးပါးတို႔၌ အတြင္းဝင္ေသာ ႐ုပ္ နာမ္တရား) တုိ႔သည္ လည္းေကာင္း ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းက မျပတ္ ႏွိပ္စက္ အပ္ေသာေၾကာင့္ သခၤါရဒုကၡ မည္၏။ (သုခႏွင့္ ဒုကၡ တို႔ကို အသီးအျခား ဒုကၡမ်ား အျဖစ္ ျပထားေသာ္ လည္း ၄င္းတို႔သည္ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္း၏ အႏွိပ္စက္ ခံရေသာေၾကာင့္ ဤသခၤါရဒုကၡ ၌ အတြင္းဝင္ၾက သည္သာ)

(၄) နားကိုက္ျခင္း, သြားနာျခင္း, ရာဂေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ပူေလာင္ျခင္း ေဒါသေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ပူေလာင္ျခင္း အစရွိော ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲ၌ ျဖစ္ေသာ က်င္နာခံခက္ ႏွိပ္စက္ျခင္း သေဘာသည္ ေမးၾကည့္မွ သိႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ႏွိပ္စက္မႈ ဗ်ာပါရ၏ မထင္ရွားျခင္း ေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ပဋိစၧႏၷ (ဖံုးကြယ္အပ္ေသာ) ဒုကၡ မည္၏။ အပါကဋ (မထင္ရွားေသာ) ဒုကၡ ဟူ၍လည္း ဆိုအပ္၏။

(၅) ကမၼကာရဏ ေခၚ ၃၂ ပါးေသာ ညႇဥ္းဆဲမႈ တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ နာက်င္ျခင္းသည္ မေမးဘဲပင္ သိႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ႏွိပ္စက္မႈ ဗ်ာပါရ၏ ထင္ရွားျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း အပၸဋိစၧႏၷဒုကၡ မည္၏။ ပါကဋဒုကၡ ဟုလည္း ဆိုအပ္၏။

(၆) ဒုကၡဒုကၡကို ခ်န္ထား၍ ႂကြင္းေသာ သစၥဝိဘင္း၌ လာေသာ ဇာတိ အစရွိေသာ ဆင္းရဲအားလံုးသည္ ထိုထို ကိုယ္စိတ္ ဆင္းရဲ၏ တည္ရာ အေၾကာင္းဝတၳဳ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယာယဒုကၡ - ပရိယာယ္ဆင္းရဲ မည္၏။

(၇) ဒုကၡဒုကၡ ကိုမူ နိပၸရိယာယဒုကၡ - မုခ်ဆင္းရဲဟု ဆိုအပ္၏။
ဝိသုဒၶိမဂ္-ျမန္မာျပန္ တတိယတြဲ (မဟာစည္) စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၃၉၅။

ထိုဒုကၡ ၇ မ်ိဳးတြင္ သခၤါရဒုကၡ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေဝဒနာႏုပႆနာ ႐ႈရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲေဃာသိတ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ေဝဒနာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ တရားေတာ္တြင္ ပါရွိပါသည္။