"ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်" ဆိုတဲ့စကားကို ပြောလေ့ရှိကြတယ်။
အဲ့ဒီ "ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်" ဆိုတဲ့စကားက,
-"အတိတ် မရှုရဘူး"
-"အနာဂါတ် မရှုရဘူး"-ဆိုတဲ့ "အဓိပ္ပါယ်"မယူရဘူး။
အားလုံးဟာ -"ပစ္စုပ္ပန်တည့်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရား"-က
"ဖြစ်လာလို့ရှိရင် ဖြစ်လာတဲ့ခိုက်မှာ သိဖို့"-က
ပိုပြီးတော့ အရေးကြီးတယ်။
အဲဒါကြောင့် "ဝိပဿ နာ" ရှုတဲ့အခါမှာ-
"ပစ္စုပ္ပန္နဥ္စ ယော ဓမ္မံ တတ္ထ တတ္ထ ဝိပဿတိ "လို့
"ဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ်"မှာ "မြတ်စွာဘုရား" ဟောထားတယ်။
"ပစ္စုပ္ပန်အခိုက် ရှုရမယ်"ဆိုတဲ့နေရာ
"ပစ္စုပ္ပန်"ကို ခွဲခြားသိဖို့ လိုသေးတယ်။
"ပစ္စုပ္ပန်"ဟာ-
-"ခဏပစ္စုပ္ပန်"၊
-"သန္တတိ ပစ္စုပ္ပန်"၊
-"အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန်"- ရှိတယ်။
"ခဏပစ္စုပ္ပန်"ဟာ "ဖြစ်ခိုက်ကလေး"ကို ပြောတာ။
အဲဒီ"ဖြစ်ခိုက်ကလေး"မှာ "နာမ်"ကို ရှုလို့မရဘူး။
"စိတ်"က "နှစ်ခု"မဖြစ်ဘူး။
"စိတ်"ကို "ရှုတဲ့စိတ်"-"အရှုခံစိတ်"ပေါ့။
"စိတ် ကို စိတ် နဲ့ရှုတယ်"ဆိုတဲ့နေရာမှာ-
-"အရှုခံ စိတ်ကလေး"က တစ်ခု၊
-"ရှုတဲ့စိတ်"က တစ်ခု။
"အရှုခံစိတ်ကလေး" ဖြစ်နေတဲ့အခိုက်မှာ "ရှုတဲ့စိတ်"က
မပေါ်နိူင်သေးဘူး။
"အရှုခံ စိတ်လေး"-"ပျက်သွားတဲ့ အချိန်"ကျမှ
"ရှုတဲ့စိတ်"-ပေါ်လို့ရတယ်။
"နှစ်ခုပြိုင် ဖြစ်လို့မရ"-ဘူး။
"နှစ်ခုပြိုင်ဖြစ်လို့မရ"သည့် အတွက်ကြောင့်-
"ပစ္စုပ္ပန် တည့်တည့်ရှုတယ်"-ဆိုတာ
"ခဏ ပစ္စုပ္ပန်"-ကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။
"နာမ်"နဲ့ ပတ်သတ်လာရင် "သန္တတိ ပစ္စုပ္ပန်"ကို ပြောတာ။
ဖြစ်စဉ်လေးတစ်ခု ..
ဥပမာ-
"မျက်စိ"ကနေ "အဆင်း"ကို မြင်ပြီးတော့
ထို"အဆင်း"ပေါ်မှာ "တွေးနေတဲ့ အချိန်ပိုင်း"ဟာ "ပစ္စုပ္ပန်"ပဲ။
"သန္တတိ ပစ္စုပ္ပန်"လို့ ခေါ်တယ်။
"ဖြစ်ဆဲလေး တစ်ခုဟာ ပစ္စုပ္ပန်တစ်ခု"။
အခု ဒီစာကို ဖတ်နေတယ် ..
-ဖတ်နေတဲ့ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခု,
-အချိန်ကာလတစ်ခု-ကို "ပစ္စုပ္ပန်"လို့ခေါ်တယ်။
အဲဒီ "ပစ္စုပ္ပန်"ကိုလည်း ရှုလို့ရတယ်။
ပြီးဆုံးသွားတာက "အတိတ်" ဖြစ်သွားပြီ။
အဲဒီတော့-
"ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်"ဆိုတာ-
-အခု လက်ရှိ "သန္တတိပစ္စုပ္ပန်, အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန်" တို့ကနေပြီးတော့
"သန္တတိပစ္စုပ္ပန်"ကိုရှုရင်,
-"အရှုခံစိတ်"နဲ့ "ရှုမှတ်တဲ့စိတ်"-နှစ်ခုဟာ ကပ်နိူင်သမျှ ကပ်သွားလို့ရှိရင်,
ကြားထဲမှာ "ကိလေသာ" မညပ်တော့ဘူးပေါ့။
နောက်ကျမှ "ရှု"ရင် ကြား ထဲမှာ အများကြီးကွာသွားပြီ။
ဆိုလိုတာက -
"ဝီထိ"-"တစ်ခု"နဲ့ "တစ်ခု"ပေါ့။
-"အာရုံ"ကို သိတဲ့ "ဝီထိ"က တစ်ခု
-ပြန်ပြီးတော့ "မှတ်"တဲ့ "ဝီထိ"ကတစ်ခု။
အဲဒီ "ဝီထိနှစ်ခု"ကြား "ကိလေသာ"ညပ်တာ "မရှိဘူး"-ဆိုရင်
-ဒါ"ပစ္စုပ္ပန်တည့်သွားပြီ"-လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။
သို့သော်-
ခုနကလို "ဖြစ်ခိုက် တည့်တည့်"မဟုတ်ဘူး။
"သန္တတိပစ္စုပ္ပန်, အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန်"ပဲ ဖြစ်နိူင်တယ်။
"ခဏပစ္စုပ္ပန်"မဖြစ်နိူင်ပါဘူး။
ဆိုပါစို့ ...
"မျက်စိ"က မြင်လို့
-"မြင်သည့် စိတ်တွေရဲ့ဖြစ်စဉ်"(Process) "ဝီထိ"က တစ်ခု,
-အဲဒါကိုပြန်ပြီးတော့
-"ရှုတဲ့စိတ်ရဲ့ဖြစ်စဉ်" (Process)က တစ်ခု ပေါ့။
အဲဒီကြားမှာ
-မြင်ပြီးတဲ့နောက်မှာ သာယာတဲ့ "လောဘ"တွေ
-မုန်းတီးတဲ့ "ဒေါသ"တွေ မဖြစ်ရအောင်-
မြင်ပြီးတာနဲ့တပြိုင်နက် "ရှုမှတ်တဲ့စိတ်"-နောက်က ကပ်လိုက်လာတာ။
ဒီ(Process)ပြီးရင် နောက်(Process)က
"မှတ်တဲ့စိတ်" ဖြစ်သွားတယ်။
အဲဒါဆိုရင် ကြားထဲမှာ "ကိလေသာ" မညပ်တော့ဘူး။
အဲ့ဒါကိုပဲ "ပစ္စုပ္ပန်တည့်တယ်"လို့ ပြောတယ်။
"ပစ္စုပ္ပန်တည့်တယ်"ဆိုတာ -
ကြားထဲမှာ
"ကိလေသာ" ခိုမသွားအောင်
-ညပ်မသွားအောင် ရှုတာ။
အဲ့ဒီ အဆင့်ရောက်သွားပြီဆိုရင်-
"ရှေ့"ကဖြစ်တာ "နောက်"ကသိတယ်။
"မိုးကုတ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး"ပြောတဲ့…
"ရှေ့က"ဖြစ်ပျက်"-နောက်က "မဂ်"ဆိုတာ"
အဲ့ဒါမျိုးကို ဆိုလိုတာပေါ့။
"ပါမောက္ခချုပ် ဆရာတော်ကြီး
ဒေါက်တာ နန္ဒမာလာ ဘိဝံသ"
━━━━━━━
မှီခိုရာ ကျမ်းကိုး-
━━━━━━━
("ပါမောက္ခချုပ် ဆရာတော်ကြီးဒေါက်တာ နန္ဒမာလာဘိဝံသ"၏ "ဓမ္မဗျူ ဟာ အမေးအဖြေ" "မှ)