အသိတရားသည္ လူတြင္မက တိရိစ ၦာန္မ်ားတြင္လည္းရွိၾကသည္။
သူ ့ေက်းဇူးကို သိတတ္သည့္တိရိစ ၦာန္မ်ား။ မိမိရင္ေသြးမ်ားကို အစာရွာ
ေကၽြးေမြးၾကေသာ တိရိစ ၦာန္မ်ားသည္ အသိရွိၾကသည့္သေဘာပင္ျဖစ္သည္။
လူသည္ တိရိစ ၦာန္ ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ အသိတရား ရွိနိုင္၏။
ရွိေအာင္လည္း အားထုတ္နိုင္၏။လူျဖစ္ခြင့္ရျခင္းသည္ ဒါန သီလ တို ့၏
ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္ သုဂတိ ဘုံသို ့ေရာက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ သို ့ေသာ္
အသိတရားရွိေအာင္ အားမထုတ္သူသည္ တိရိစ ၦာန္ ႏွင့္ မျခားေသာ
အသိတရားျဖင့္ ရွင္သန္ၾကသည္။စားမႈ အိပ္မႈ ကာမဂုဏ္ ခံစားမႈတို ့ျဖင့္သာ
အခ်ိန္ကို ကုန္လြန္ေစတတ္သူသည္ တိရိစ ၦာန္ႏွင့္ မျခားသူသာျဖစ္သည္။
တန္ဖိုးရွိ၍ ျမင့္ျမတ္ေသာလူသည္ ပညာျဖင့္ အသက္ေမြးသူျဖစ္သည္။
မ်ိဳးရိုးျမင့္ျမတ္ျခင္း ရာထူးဂုဏ္သိန္ ၾကီးက်ယ္ျခင္း ပစၥည္းဥစၥာ အေျခြအရံ
ေပါမ်ားျခင္း ဘုန္းကံၾကီးမား၍ ၾသဇာ အရွိန္အ၀ါ ၾကီးက်ယ္ျခင္းမ်ားသည္
အတုအေယာင္ခ်မ္းသာျခင္းမ်ားျဖစ္ျပီး ထိုထို ျပည့္စံုျခင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူကို
တန္ဖိုးရွိ၍ ျမင့္ျမတ္သူ ဟု မေခၚဆိုနိုင္ေပ။
မ်ိဳးရိုးျမင့္ျမတ္သည္ဟု ေခၚတြင္ေသာ ရွင္ဘုရင္ ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား
စိတ္ထားယုတ္မာသူသည္ ယုတ္မာသူသာျဖစ္သည္ ျမင့္ျမတ္သူ မဟုတ္ေခ်။
ရာထူးဂုဏ္သိန္ ၾကီးက်ယ္၍ ပစၥည္းဥစၥာ အေျခြအရံ ေပါမ်ားျပည့္စံုေသာ္လည္း
ေမတၱာ ကရုဏာ တရား ႏွင့္ဆန္ ့က်င္သည့္ ေနထိုင္ျပဳမႈျခင္းမ်ားရွိပါက
သီလ ေစာင့္ထိန္းမႈ ခ်ိဳ ့တဲ့ပါက ျမင့္ျမတ္သူ မဟုတ္ေခ်။ ဘုန္းကံၾကီးမား၍
ၾသဇာ အရွိန္အ၀ါ ၾကီးက်ယ္ ေသာ္လည္း စင္ၾကယ္ေသာစိတ္ကို မေဆာက္တည္
နိုင္ပါက ျမင့္ျမတ္ေသာ သူ မဟုတ္ေခ်။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကို္ယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္
ထင္ရွားေသာ ဗုဒၶ၀င္မ်ားကို ေလ့လာႏွိဳင္းယွဥ္သိျမင္နိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ရွင္ဘုရင္သည္၎။ ဒြန္းစ႑ားသည္၎။ မိဖုရားသည္၎။ ျပည့္တန္ဆာမ သည္၎။
ကုသိုလ္ အကုသိုလ္၏ အက်ိဳးေပး ေၾကာင့္ ဘ၀ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းျခင္း
မတူညီေပ။ ဆင္းရဲ ယုတ္ညံေသာ ဘ၀ေနထိုင္မႈ ။ခ်မ္းသာျပည့္စံုေသာ
ဘ၀ ေနထိုင္မႈ မ်ား ကြဲျပားျခားနား ၾကသည္။
သို့ေသာ္လည္း ေစတီတည္ထိုက္ေသာ တန္ဖိုးရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္
ဘ၀ ေနထိုင္မႈ ႏွင့္မသက္ဆိုင္ေတာ့ပဲ အသိတရားျမင့္မားျခင္းႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေတာ့သည္။ ေစတီတည္ထိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ တန္ဖိုးရွိေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
အဘယ္ပုဂၢိဳလ္တို ့နည္း
ေစတီ တည္ထိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္(၄)မ်ိဳး
(၁) အရဟံ ဂုဏ္ရွင္ သမၼာသမၺဳဒၶဂုဏ္ရွင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ကို
ေစတီ တည္ထိုက္၏။
(၂)ပေစၥက ဗုဒၶါကို ေစတီတည္ထိုက္၏။
(၃)ျမတ္စြာဘုရား၏ သာ၀က(အရိယာ)ကို ေစတီ တည္ထိုက္၏။
(၄)စၾက၀ေတးမင္းကို ေစတီတည္ထိုက္၏။
ေဖၚျပပါ (၁) (၂)သည္ အားလံုးသိျပီးျဖစ္ပါမည္။
(၃)ျမတ္စြာဘုရား၏ သာ၀က(အရိယာ)ကိုေစတီတည္ထိုက္၏ ဆိုေသာ
အခ်က္အတြက္ မဟာဗုဒၶ၀င္ ပဥၥမတြဲ စာမ်က္ႏွာ(၄၄၄)တြင္ ေဖၚျပထားသည္ကိုေရးသားမွ်ေ၀ပါမည္။
“ ခ်စ္သား အာနႏၵာ….အဘယ္သို ့ေသာ အက်ိဳးထူးကို စြဲ၍
ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ သာ၀က (အရိယာ)ကို ေစတီတည္ထိုက္သနည္း
ဟူမူကား………ခ်စ္သား အာနႏၵာ.. “ဤ ေစတီသည္ကား
အရဟံဂုဏ္ရွင္ သမၼာသမၺဳဒၶ ဂုဏ္ရွင္ ထိုဘုရားသခင္ တပည့္ သာ၀က
အရိယာ၏ ေစတီေတာ္တည္း” ဟု လူအမ်ားတို ့သည္ မိမိ စိတ္ကို
သဒၶါရႊန္းစို ၾကည္ညိုေစၾကကုန္၏။ ထိုလူတို ့သည္ ထိုေစတီေတာ္၌
သဒၶါရႊန္းစို ၾကည္ညိုၾကျပီးေသာ္ ကိုယ္ခႏၶာ ျပတ္ေၾကြ စုေတ သည္မွ
ေနာက္၌ ေကာင္းေသာ လားရာ နတ္ရြာသို ့ေရာက္ရကုန္၏။…….
ခ်စ္သားအာနႏၵာ…..ဤ အက်ိဳးထူးကို စြဲ၍ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္
သာ၀က အရိယာကို ေစတီတည္ထိုက္၏။
ဤသို ့ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မိန္ ့ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ တန္ဖိုးရွိ၍ ျမင့္ျမတ္ေသာသူသည္ ဘ၀ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းႏွင့္လံုး၀ မသက္ဆိုင္။ မိမိ ၏ အသိတရား ျမင့္ျမတ္ျခင္းႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ အခ်ိန္က တန္ဖိုးရွိ၍ ျမင့္ျမတ္သူႏွင့္ျမင့္ျမတ္ျခင္းတို ့ကင္းကြာလွ်က္ တန္ဖိုးမဲ့ေသာသူမ်ားစြာကို ေလ့လာေတြ ့ရွိနိုင္သည္။
ယေသာ္ဓရာ၏ ဖခင္ ဘုရင္ သုပၸဗုဒၶသည္ ရွင္ဘုရင္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား တန္ဖိုးရွိျခင္းျမင့္ျမတ္ျခင္းကို နားမလည္သည့္အတြက္ မဟာလူသား ျမတ္ဘုရားကို ဆဲေရးတိုင္းထြာေျပာဆိုခဲ့သည္။
ထို ့သည့္ အက်ိဳးေပးသည္ (၇)ရက္ အတြင္း ေျမမ်ိဳခံလိုက္ရသည္။
လူျခင္းတူေသာ္လည္း တန္ဖိုးရွိျခင္း ျမင့္ျမတ္ျခင္း မတူညီေပ။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားစင္စစ္ပင္ျဖစ္သည္။ လူမ်ား အဟာရ သံုးေဆာင္သလို သံုးေဆာင္ရသည္သာ။
လူမ်ား က်င္ၾကီးက်င္ငယ္စြန္ ့သကဲ့သို ့ စြန့္ရသည္သာ။ သို ့ေသာ္ ပါရမီေတာ္တို ့ႏွင့္က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈ အသိတရား ဥာဏ္အားတို ့သည္ သာမာန္လူသားတို ့ႏွိဳင္းယွဥ္တုျပိဳင္နိုင္စရာမရွိေအာင္ ျမင့္ျမတ္ ျပည့္စံုသူ မဟာလူသားျဖစ္သည္။
လူခ်င္း တူတူပဲ ဟု
ႏွိဳင္းယွဥ္ ေျပာစရာဆို၍ ခႏၶာ ႏွိပ္စက္ျခင္းကိုခံရတာျခင္း တူတာပဲ ရွိသည္။
ဘုရားရွင္သည္လည္း လူ ့ခႏၶာ ႏွင့္မို ့ နာမႈ က်င္မႈ ထံုမႈ ကိုက္ခဲမႈ တို ့သည္ အစဥ္မျပတ္ႏွိပ္စက္ခံရသည္သာျဖစ္သည္။
ထို ့အတြက္ေၾကာင့္ေတာ့ လူခ်င္းတူတူဟူ၍
မႏွိဳင္းယွဥ္ေကာင္းေခ်။အတုမရွိ တန္ဖိုးရွိေသာ အတုမရွိျမင့္ျမတ္ေသာ
ဘုန္းေတာ္ အနႏ။ၱ ဥာဏ္ေတာ္ အနႏ။ၱ တန္ခိုးေတာ္ အနႏၱ ႏွင့္ မဟာလူသား။
ထို ့မဟာလူသားကို မဟာလူသားမွန္းမသိ။ ငါ့သမီး နဲ့ ေျမးေလး လူပံုအလယ္မ်က္ႏွာငယ္ေအာင္ ထားခဲ့ရက္တဲ့ သမက္ဟု သမီးခင္ ေျမးခင္ေသာစိတ္ျဖင့္ယုတ္ရင္းၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲေရးတိုင္းထြာခဲ့ေသာ သုပၸဗုဒၶဆိုသည့္ ေရေျမ ့အရွင္ဘုရင္မင္းၾကီး ေျမမ်ိဳခံရသည့္အျဖစ္။လူ ျဖစ္ေသာ္လည္း တန္ဖိုးမရွိ အသိတရားမရွိသည့္အတြက္ တန္ဖိုးရွိသည့္အရာကို တန္ဖိုးရွိမွန္းမသိေလေသာေၾကာင့္ေပါက္ကရေျပာ ေပါက္ကရလုပ္ ငါရွင္ဘုရင္ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္လို ့ရသည္ဟု အထင္ႏွင့္ထင္ရာစိုင္း ကာ ရိုင္းလိုက္သည့္အျဖစ္ ေျမမ်ိဳခံရသည္ ့အျပင္ အ၀ီစိတြင္ ငရဲခံေနရေလျပီ။
ေနာက္ထပ္တစ္ဦး သုပၸဗုဒၶ။ သူေတာင္းစား လမ္းေဘးတြင္ေန လမ္းေဘးတြင္ စားလူျဖစ္ေသာ္လည္း လူလို သူလို ေကာင္းစားေသာ ဘ၀ မဟုတ္။ရွင္ဘုရင္ သုပၸဗုဒၶ ၏ဘ၀ အဆင့္အတန္းႏွင့္ ဘာမွ် မဆိုင္။ သူမ်ားေကၽြးမွ ေပးမွ ကမ္းမွ စားရေသာက္ရေသာဘ၀ စားၾကြင္း စားက်န္ကိုစား။ စြန္ ့ပစ္ အစားအေသာက္ကိုစားျပီး အသက္ရွင္ေနရသူ။
ဘုရားရွင္၏ တရားပြဲ ႏွင့္ ၾကံုရသခိုက္ လူၾကားသြား၍ တရားပင္ မနာရဲရွာ။
အစြန္အဖ်ားမွာေန၍ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ားနာၾကာရင္း နား က တရားနာဥာဏ္က ခႏၶာလွည့္။ အျဖစ္ အပ်က္ မဂ္ ကိုက္ညီ၍ ေသာတာပန္ အရိယာ စင္စစ္သစၥာသိသူျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ျမင့္ျမတ္ေသာ တန္ဖိုးရွိေသာ ဘုရားရွင္ သားေတာ္အစစ္ရတနာတစ္ပါး ။ ေစတီတည္ထိုက္ေသာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူက သူေတာင္းစား။
ႏွလံုးသားက ဘုရားတည္။ ျမင့္ျမတ္သည့္ဘ၀ တန္ဖိုးရွိသည့္ ဘ၀ပိုင္ရွင္။
ရွင္ဘုရင္ ႏွင့္ သူေတာင္းစား ဘ၀ ေနထိုင္မႈက ျခားမွ ျခား။ သို ့ေသာ္ ျမင့္ျမတ္ျခင္းတန္ဖိုးရွိျခင္းမ်ားကေတာ့ ဆန့္က်င္ဘက္။ သူေတာင္းစားက နိဗၺာန္ ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျပီး။
ရွင္ဘုရင္က အ၀ီစိေရာက္ေလသည္။
မိဖုရား မာဂ႑ီ ။ဘုရင္ ဥေတန ၏ အခ်စ္ေတြကို တစ္ဦးတည္းသိမ္းပိုက္လိုသျဖင့္ျမင့္ျမတ္ေသာ ေသာတာပန္ အရိယာ သာမာ၀တီကို အေကာက္ၾကံ
မီးရိႈ ့သတ္လိုက္သည့္ အက်ိဳးေပးက လက္ငင္းဘ၀တြင္ပင္ထင္ရွားလြန္းလွသည္။
ဘုရားရွင္ကိုလည္း အျငိဳးအေတးထားခဲ့သူ။ ဘ၀ေနမႈ အဆင့္အတန္းက မိဖုရားျမင့္ျမတ္တန္ဖိုးရွိသူ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ဘုရားရွင္၏ သာ၀က ကိုမွ ျပစ္မွားေစာ္ကားမိသည့္အျဖစ္။ အျပစ္ကိုခံယူရာ၌ တစ္ဦးတည္းမဟုတ္ တစ္ေဆြလံုးတစ္မ်ိဳးလံုး။
ျမင့္ျမတ္ျခင္း တန္ဖိုးရွိျခင္းကိုလည္းမသိ။ မိမိကိုယ္ကို ျမင့္ျမတ္ေအာင္ တန္ဖိုးရွိေအာင္လည္းမၾကိဳးစားပဲ ေအာက္တန္းစားစိတ္ဓါတ္ လြန္စြာယုတ္ညံ့ျခင္းေၾကာင့္ အရွင္လတ္လတ္ ငရဲခံခဲ့ရရွာသည္။
ေနာက္တစ္ဦး ျပည့္တန္ဆာမ သီရိမာ
ဘ၀ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းက လူတကာကို ေဖ်ာ္ေျဖတင္ဆက္ရသည့္ဘ၀။ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းလွသည္။ သို ့ေသာ္ သစၥာတရားကိုနာၾကား ခႏၶာေပၚ ဥာဏ္ေရာက္သစၥာသိေအာင္ အားထုတ္လိုက္ေတာ့ သာ၀က စင္စစ္ အရိယာျဖစ္ခဲ့သည္။
မာဂ႑ီ မိဖုရားႏွင့္ သီရိမာ ျပည့္တန္ဆာမ ဘ၀ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းျခင္းဘာမွ မဆိုင္ ။ မိဖုရားသည္ တိုင္းျပည္တြင္အဆင့္ျမင့္ေသာမိခင္ေနရာ ေနရသူ.။
ျပည့္တန္ဆာမ သည္ ယုတ္ညံေသာဘ၀ျဖင့္အသက္ေမြးရသူ။
သို့ေသာ္ ျမင့္ျမတ္ျခင္းတန္ဖိုးရွိျခင္းမ်ားကေတာ့ ႏွို္င္းယွဥ္၍ မရေအာင္
ကြာျခားသြားသည္။အသိတရား ဥာဏ္စြမ္းအားက တန္ဖိုးရွိရာကိုသြားသူသည္တန္ဖိုးရွိျပီး တန္ဖိုးမဲ့ရာကိုသြားသူသည္ တန္ဖိုးမဲ့ရျပီ။
ျပည့္တန္ဆာမသည္ ေစတီတည္ထိုက္သူ ဘုရားရွင္၏တပည့္ အရိယာ သာ၀ကျဖစ္ခဲ့ျပီး.။မိဖုရားသည္ သူ၏ အကုသိုလ္ အက်ိဳးေပးရာအတိုင္းငရဲသားအျဖစ္သို ့
ေရာက္ေနရေလျပီ။
ထို သည့္အတြက္ေၾကာင့္တန္ဖိုးရွိသူ ျမင့္ျမတ္သူကို တန္ဖိုးရွိမွန္းျမင့္ျမတ္မွန္းသိေအာင္ ေလ့လည္းေလ့လာသင့္သည္။ တန္ဖိုးလည္းထားသင့္သည္။
မိမိကိုယ္၌ကလည္း တန္ဖိုးရွိ၍ ျမင့္ျမတ္ေသာသူျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစား
အားထုတ္သင့္သည္။လူခ်င္းအတူတူပဲဟူ၍ တန္းတူ မညွိလိုက္ပါႏွင့္။
လံုး၀ မတူပါ။အသိတရားခ်င္း ဥာဏ္ပညာခ်င္း ကြာျခား၍ျမင့္ျမတ္တန္ဖိုးရွိျခင္းႏွိဳင္းယွဥ္၍ မရသည္ကို သိထားအပ္ပါသည္။
အရိယာသူေတာ္စင္တစ္ဦးမျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ခႏၶာ၏ဒုကၡကိုသိလွ်က္
ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းတို ့ကို ရႈမွတ္အားထုတ္ေနသူသည္ တန္ဖိုးရွိသူ ျမင့္ျမတ္သူပင္ျဖစ္သည္။ အာစိဏၰကံ ျဖစ္ေနသူအတြက္တန္ဖိုးရွိျခင္း ျမင့္ျမတ္ျခင္းတို ့သည္မခၽြတ္ဧကန္ ျဖစ္မည္မွာ အမွန္ပင္။
ဘုရားရွင္၏တပည့္ သာ၀က အရိယာမ်ားအျဖစ္ကိုေရာက္ရွိၾကသည္ျဖစ္၍
တန္ဖိုးရွိေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာ ေစတီတည္ထိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူး ပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ား
ျဖစ္နိုင္ၾကပါေစ။