ဖြေ။ ။

★ ဒါကတော့အရမ်း personal ဖြစ်တယ် ဖြေလို့မရဘူး

★ ဗုဒ္ဓံသရဏံ ဂစ္ဆာမိ - မြတ်စွာဘုရားကိုကိုးကွယ်တယ်ဆိုတာ ဘုန်းဘုန်းက ပုထုဇဉ်လူသားအနေနဲ့ ကိုးကွယ်တယ်။ အခက်အခဲ တွေ့တဲ့အချိန်မှာဆို ပိုပြီးတော့ သတိရတယ်။ တချို့က အခက်အခဲတွေ့ရင် ဘီယာသတိရတယ်၊ တချို့က ဆေးခြောက်သတိရတယ်၊ တချို့က သီချင်းသတိရတယ်၊ တချို့က သူငယ်ချင်းသတိရတယ်၊ တချို့က အစားအသောက်သတိရတယ်။ ဘုန်းကြီးက မြတ်စွာဘုရား သတိရတယ်။

★ မြတ်စွာဘုရားက တခါတခါ ဒီ ဘုရားမဖြစ်ခင်ပေါ့ နာမည်ကြီးတဲ့ တရားပြဆရာတွေဆီ အကုန်လုံးလိုက်ပြီးတော့ လေ့လာတယ်။ သူတို့မှာ တရားရတဲ့ နည်းကောင်းလမ်းများရှိမလားဆိုပြီး။ အဆင့်တစ်ခုအထိ စျာန်ရနိုင်တဲ့အဆင့်ထိ ဒါပေမဲ့ သူလိုချင်တာ မရတော့ ဆက်သွား ဆက်သွားတယ် open minded ဖြစ်တယ်၊ လိုက်ရှာတယ် တကယ့်စံနမူနာ။

★ တောထွက်လာပြီး ငါ သိဒ္ဓတ္ထမင်သား ငါ ဘုရင့်သား ဘယ်သူ့မှ ဂရုမစိုက်ဘူးဟေ့ ဒီလိုစိတ်မျိုးနဲ့ မဟုတ်ဘူး။ ပထမဦးဆုံး ignorance ကိုလက်ခံလိုက်တယ်။ Ignorance ရှိတယ် မသိဘူးဆိုတဲ့ဟာကို လက်ခံလိုက်တယ်။ လူသားတွေ အရင်တုန်းက ဒီလောက်အိမ်ကြီးတွေ ဒီမီးကြီးတွေ ဒီသိပ္ပံပညာကြီးတွေ မရှိတာဘာလို့ မရှိခဲ့တုန်းဆိုတော့ ဒို့မှာ မသိဘူးဆိုတဲ့ ignorance ကို လက်မခံဘူး။

★ Ignorance ရှိတယ် လူတိုင်း ignorance ရှိတယ် ဒီရောဂါဖြစ်ရင် ဘယ်လိုကုရမယ်ဆိုတာ တို့မသိဘူး။ ဒီလို Ignorance ကိုစလက်ခံတာ စပြီးတော့လက်ခံတယ်။ အရင်တုန်းကတော့ အဲလိုမဟုတ်ဘူး မန်းမှုတ်နဲ့ဆရာကလည်း သစ်ပင်တစ်ပင်ကို ယူပြီး မန်းမှုတ်တယ် အကုန်လုံးကုသနိုင်တယ်လို့ ကြွေးကြော်တာကိုး Ignorance လက်မခံဘူး။ မောဟ လက်မခံဘူး မသိဘူးဆိုတာ လက်မခံဘူး၊

★ Ignorance ကို စပြီးလက်ခံလိုက်တာ the starting point ပညာရေးရဲ့ stating point ပဲ။ ဘုန်းဘုန်းတို့က လေ့လာတယ် ဒူဘိုင်းရောက်တဲ့အခါ အစ္စလာမ်နဲ့ပတ်သတ်တဲ့ စာအုပ်လေးတွေဝယ်တယ်၊ ဆားဗီးယားရောက်တဲ့အခါ orthodox နဲ့ပတ်သတ်တဲ့ စာအုပ်လေးတွေ ဝယ်ဖတ်တယ်။ တိဗက်ကျောင်းတွေရောက်တဲ့အခါ သူတို့အကြောင်းတွေ ဝယ်ဖတ်တယ်။

★ မြန်မာပြည်သွားတဲ့အခါ ဆရာတော်ကြီးတွေကို မေးခွန်းတွေမေးလွန်းလို့ ဆရာတော်ကြီးတွေက ဦးဓမ္မသာမိ ဒီလောက်မမေးနဲ့ ဥဏှောက်ရောဂါဖြစ်ပြီး သေလိမ့်မယ်။ ချို့ဆရာတော်ကြီးတွေက အဲလိုပြောင်လေ့နောက်လေ့ရှိတဲ့ ဆရာတော်ကြီးတွေလည်းရှိတယ်။

★ တနည်းအားဖြင့် ပြောမယ်ဆိုရင် “ငါ ဘာမှ မသိသေးဘူးဆိုပြီး လက်ခံတာ။” ရှေးတုန်းက မြန်မာဆရာတော်ကြီးတွေ စာအရမ်းတတ်တယ်၊ အထူးသဖြင့် ပခုက္ကူကစာအရမ်းတတ်တယ် ဘာကြောင့်တတ်သလဲဆိုတော့ သူတို့မှာတဲ့ စာမေးပွဲမရှိဘူး စာကိုသင်တယ် ဘာလို့သင်တာတုန်းဆိုတော့ ဒါမသိသေးဘူး၊ ဒါတော့ သိထားတယ်ဆိုတာ နည်းနည်းလေးသိထားတယ်ဆိုတဲ့ ဟာပေါ့နော် အဲဒါနဲ့သင်တာ။

★ ဒါလည်း မသိသေးဘူး ဟိုဟာလေးတော့ မသိသေးဘူး သူမသိတဲ့ဟာ နည်းနည်းပဲ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးနဲ့ အဲဒီ position မျိုးနဲ့ သူက လေ့လာတာ။ အဲလိုသင်ရင်းသင်ရင်းနဲ့ ကြာလာတဲ့အခါကျတော့ ငါ သိတာက နည်းနည်းလေးပါ မသိတာက အများကြီးပါ အဲဒီလို သဘောပေါက်လက်ခံတဲ့နေ့မှာ ဒီဘုန်းကြီး စာတတ်သွားပြီ။

The day you accept your ignorance. အဲဒါ အရေးကြီးဆုံးပဲ။

★ အဲလိုမဟုတ်လဲနဲ့ ငါ အကုန်လုံးသိတယ်ဆိုရင် အကုန်လုံးကို လက်ညှိုးထိုး လိုက်ညွှန်ပြတယ်ဆိုရင် မရနိုင်ဘူး။ ဘုန်းကြီးက PhD အောက်စဖို့ဒ်မှာ PhD လုပ်တာ သုံးနှစ်ပဲကြာတယ်။ သုံးနှစ်ကျော်ပဲကြာတယ်၊ PhD လုပ်ဖို့စောင့်တာ ကိုးနှစ်ကြာတယ်။ ပိုက်ဆံလည်း မရှိဘူး၊ မြန်မာနိုင်ငံသားအနေနဲ့ scholarships တွေကလည်း qualified မဖြစ်တဲ့ဟာတွေက များတယ်။ စောင့်ရတာ ၉-နှစ်ကြာတယ်။

★ အဲဒါ MA အောင်ပြီးတော့၊ Master သုံးခုအောင်ပြီးတော့ Master သုံးခုလုပ်ရဖို့အတွက် ဘုန်းကြီးက ငါးနှစ်စောင့်ရတယ်။ အဲဒီ စောင့်တဲ့အချိန်မှာ မြတ်စွာဘုရားက တရားတကယ်တွေ့တဲ့အခါကျတော့ သူက ၂၄-နာရီမကြာဘူး ဗောဓိပင်အောက်မှာ။ အဲဒီအတွက်စောင့်ရတာ ခြောက်နှစ်စောင့်ရတာ။ အဲဒီ ခြောက်နှစ်က အဲဒီ investment ထဲမှာ ပါသွားတယ်။ အဲဒီလို positive thinking ရှိရတယ်။

★ ဘုုန်းကြီးက မိဘလည်းမထောက်ပံ့နိုင်ဘူး၊ ရဟန်းဒကာတွေလည်း တစ်ဦးတည်းထောက်ပံ့နိုင်တာတွေ မရှိဘူး၊ ဟိုနည်းနည်း ဒီနည်းနည်း ကျောင်းတက်နေရင်းနဲ့လည်းပဲ အလုပ်လုပ်ရတယ်။ အလုပ်လုပ်ရတယ်ဆိုတာ ဟိုကနေပြီးတော့ အရှင်ဘုရား sunday school ကလေးတွေ sunday school လာလုပ်ပေးပါအုန်းဆို သွားလုပ်ပေးရတယ်။

★ ဒီမှာ PhD လုပ်တာ အရမ်းပင်ပန်းတယ်။ အဲဒါသွားလုပ်ပေးတယ် weekend ဆိုသွားလုပ်ပေးတယ်။ ဒါ ကိုယ့်ကို support လုပ်တဲ့ ဒကာတွေဆိုပြီးတော့၊ အဲဒီကတော့ ပြီးတော့ ငါးကျပ် တစ်ဆယ် အလှူပိုက်ဆံလေးတွေ စုပြီးတော့ course fee ပေးရတယ် အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ် ပေးရတာပေါ့ ကျုပ် ပညာသင်ခွင့် ပေးပါ။

★ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့အခါတွေရှိတယ် စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့အခါ ရိုးရိုးပဲကျတယ်ဆိုရင်တော့ တခါတခါ mild depression ဆိုတာ ရှိတယ်မို့လား။ PhD လုပ်တာ အရမ်းခက်တဲ့အခါကျတော့ အဲလိုဆိုရင် ဘုန်းကြီးက အခန်းထဲကနေထွက်ပြီးတော့ လမ်းသွားလျှောက်လိုက်တယ်၊ အောက်စဖို့ဒ်မြို့မှာ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်က ဆရာတွေက တစ်ထောင်ကျော် နှစ်ထောင်ကျော်နီးပါးလောက် ရှိတဲ့အခါကျတော့ တစ်မြို့လုံးမှာလေ သူတို့အိမ်တွေ နေရာတိုင်းမှာ ရှိတယ်။

★ အိမ်တိုင်းမှာ သူတို့က ကိုယ်ပိုင်စာကြည့်တိုက်ရှိတယ်။ ညနေသွားပြီးတော့ လမ်းလျှောက်တယ်ဆိုရင် အပြင်ကနေလမ်းကြည့်လိုက်ရင် သူတို့စာကြည့်တိုက် ဟိန်းနေတာ။ ဒါတစ်ယောက်တည်း ပိုင်တဲ့ စာကြည့်တိုက် အဲဒါတွေ ကြည့်ပြီး inspire ပြန်ဖြစ်လာတယ်။ အားတွေ ပြန်တက်လာတယ်။ ဒါ mild depression ပြောတာပေ့ါ။

★ ပြဿနာ အရမ်းကြီးကျယ်လို့ ဖြစ်တဲ့ depression မျိုးဆို ဘုန်းကြီးက မြတ်စွာဘုရားအကြောင်းပိုပြီးတော့ တွေးတယ်။

★ မြတ်စွာဘုရားက ဒုက္ကစရိယာ ပင်ပင်ပန်းပန်းကျင့်တဲ့ဟာကို ရပ်လိုက်တဲ့အခါကျတော့ သူ့မှာ သူငယ်ချင်း ၅-ယောက် တပည့် ၅-ယောက်ရှိတယ်။ သူတို့က သူ့ကိုလုံးဝ မယုံကြည့်တော့ဘူး။ You are not goint to make it. သူတို့မြင်တာ။မြတ်စွာဘုရားလိုချင်တဲ့ဟာ ဘယ်တော့မှ မရနိုင်တော့ဘူး သူ့ပေါ်မှာလုံးဝစိတ်ပျက်သွားတယ်။ We don't want to do anything with you. သူ့ကို စွန့်ခွာသွားတယ်။

★ အဲဒီအချိန်မှာ မြတ်စွာဘုရားက attitude မမှန်ဘူးဆိုရင်လေ သူလည်း give up လုပ်သွားမှာ ၊ မဲပေးမယ်ဆိုရင် ကိုယ်က အရှုံးဘက်က။ ၆-ယောက်ရှိတာ ၅-ယောက်က No ပေးပြီး ဒါ ကိုယ့်ဟာကိုယ်ပြန်ပြီး Yes ပေးရမှာ အရမ်းခက်တယ်။ မြတ်စွာဘုရားက ကိုယ့်ကိုယ်ကို Yes ပေးတာ။ သူတို့ အဲလိုလုပ်တာကို သူတို့ကိုပြန်ပြီးသနားတယ် သူရဲ့ ၅-ယောက် လုံးဝ ငါလိုအပ်နေတဲ့အချိန်မှာ ငါ့ကို ပစ်ထားတယ်ဆိုပြီးတော့ အဲလို နာကျင်တာမျိုး မရှိဘူး။

★ ငါနဲ့အတူကြိုးစားလာတယ် မဖြစ်လို့ သူတို့ စိတ်ညစ်တယ် အဲဒီစိတ်ညစ်တာကို စိတ်ပျက်တာကို မြတ်စွာဘုရား နားလည်ပေးတယ်။ အဲဒါကြောင့် သူတို့အပေါ်မှာ လုံးဝ မေတ္တာမပြတ်ဘူး။ မေတ္တာမပြတ်ယုံတင်မကဘူး လူတွေအပေါ်မှာ မြတ်စွာဘုရားက နေ့တိုင်းအဆိပ်သောက်နေတဲ့လူတွေ အဆိပ်စားနေတဲ့လူတွေ အဲလိုမြင်တဲ့အခါကျတော သူ့တို့ကိုသနားပြီးတော့ motivation တွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့် motivation ရှိရင် လုပ်နိုင်တယ်။

★ စာတဲ့တွေကျက်တဲ့အခါ ဘယ်လိုစိတ်ထားမျိုးထားလဲဆိုတော့ ကလေးတွေအခု အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ဝင်ဖို့ ကလေးတွေက ဘုန်းဘုန်းဆီလာကြတယ်၊ မိဘတွေက ခေါ်လာတာပေါ့နော်၊ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ် အင်တာဗျူးအောင်အောင်ဘယ်လိုလုပ်ရမှာတုန်း။

★ လျှောက်တဲ့အခါမှာ A* ကြည့် ရတဲ့ခလေး လေးယောက်လျှောက်ရင် တစ်ယောက်ပဲဝင်ခွင့်ရတာ ဒါ A* ကြည့်ထွက်တဲ့ကလေး။ ၂၅-ရာခိုင်နှုန်းပဲရတယ်၊ တချို့ subject တွေက ၁၆-ရာခိုင်နှုန်း ပဲရတယ်၊ subject rate က တချို့က ၂၅-ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တာပေ့ါ Average ၂၅။ အဲ ၂၅ ထဲ ပါအောင် လာကြတယ်။

★ ဘုန်းဘုန်းကလည်း ဘာအာမခံပေးနိုင်မှာတုန်း ဟုတ်တယ်မို့လား။ အဲတော့ ကလေးတွေကိုပြောတယ် အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ထက်ကြီးတဲ့ ရည်မှန်းချက်ထားပါ။ ဘုန်းဘုန်းက အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ထက်ကြီးတဲ့ ရည်မှန်းချက်ထားတယ်။ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်က နာလန္ဒတက္ကသိုလ်ထက် ဗုဒ္ဓဘာသာတက္ကသိုလ်ထက် နှစ်ပေါင်း-၇၀၀ နောက်ကျတယ်။

★ နာလန္ဒတက္ကသိုလ်က မြတ်စွာဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်စံပြီးတော့ နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်ကြမှ ပေါ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် ဘုန်းဘုန်းတို့ အခု ပဋိကတ်သုံးပုံးထဲမှာရှိနေတဲ့ လူသားအကျိုးပြုတရားတော်က အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ထက် သူကကြီးကျယ်တယ်။

★ အဲဒီလို စိတ်ထားလိုက်တယ်။ အဲဒါနဲ့ ဘုန်းကြီးအောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ဝင်တဲ့အချိန်တုန်းကဆိုရင် ကျောင်းလခ ၆-လစာပဲရှိတယ်။ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ဝင်ရတယ်ဆိုပြီးတော့ အားတက်နေတဲ့ဒကာတွေကို ဘုန်းကြီးကပြောထားရတယ် ကျုပ် ၆-လနဲ့ပြန်ထွက်လာရင် စိတ်မပျက်နဲ့၊ ကျုပ်က အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်မပါဘဲ သာသနာပြုနိုင်တယ် သူတို့ကို ဒီလိုပြောထားတယ်။

★ ၆-လနဲ့ပြန်ထွက်လာရင် ကျုပ်က မသင်လိုက်ရတဲ့ ၂-နှစ်ခွဲစာ ကျုပ်က လုံးဝစိတ်ထဲမထားဘူး။ သင်လိုက်ရတဲ့ ၆-လစာ ခေါင်းထဲမှာ စွဲထားမယ်။ မရှိတဲ့ဟာ မကြည့်ဘူး ရှိတဲ့ဟာပဲ စိတ်ထဲမှာ စွဲထားမယ်။ အဲဒီလို စွဲထားရင် စိတ်ဓာတ်ကျပေမဲ့ အကြာကြီးမကျဘူး။ စိတ်ဓာတ်ကျတယ် ဘုန်းကြီးကလည်း တခါတရံ စိတ်ဓာတ်ကျတယ် ဒါ အမှန်ပြောပြတာ။ အလုပ်တွေများတဲ့အခါကျတော့ စိတ်ဓာတ်ကျချိန်က သိပ်မရှိတော့ဘူး။

★ လူ့လောကကြီးမှာ လူတွေကြည့်ပြီး အော် ဒုက္ခတွေများတယ် ဒုက္ခတွေများတယ်ဆိုပြီးတော့ ဒီလိုအတွေးတွေဝင်လာတယ်ဆိုရင် စိတ်ဓာတ်ကျဖို့အချိန်က သိပ်မရှိတော့ဘူး။ အဲလို မဟုတ်ဘူး သူများအကြောင်းမတွေးဘူး ကိုယ့်အကြောင်းပဲတွေးပြီးတော့ obsession ဖြစ်နေတဲ့ပုဂ္ဂိုလ် အဲဒါကမှ depression ဖြစ်လွယ်တာ။ စိတ်ဓာတ်ကျလွယ်တာ။

★ တချို့က မိသားစုလိုက် စိတ်ဓာတ်ကျတာရှိတယ်၊ တချို့လူတွေကျတော့ လူမျိုးအလိုက်စိတ်ဓာတ်ကျတာရှိတယ်။ ဆားဗီးယားနိုင်ငံရောက်သွားဆို သူတို့ကအရမး် ဒေါသထွက်လွယ်တယ် depress ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေဖြစ်တယ်။ ဒါကတော့ သိပ္ပံမောင်ဝပြောသလို အောက်စဖို့ဒ်မှတ်တမ်း တစ်စေ့တစ်စောင်းပါပဲ။

ကျေးဇူးတော်ရှင်အောက်စဖို့ဒ်ဆရာတော်ဒေါက်တာဓမ္မသာမိ

"ဗုဒ္ဓညွှန်ပြ အဆိပ်အတောက်မဖြစ်အောင် အာဟာရသုံးစွဲနည်း Buddhist Way of Eating non toxic (2015-07-25 စင်္ကာပူ) တရားတော် အမေးအဖြေကဏ္ဍ" မှရေးသားပူဇော်ပါသည်။