ဆရာေတာ္ဘုရား၊ နတ္ျပည္မွာ တရက္, လူ႔သက္တမ္း တရာ-ဟု စာေပက်မ္းဂန္မ်ားမွာ ဖတ္ရႈရပါသည္၊ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ေဟာသည္ကိုလည္း နာၾကားရဖူးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သၾကၤန္ ၃-၄ ရက္အတြင္း သိၾကားမင္း လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသည္ ဟူသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္-ဟု မွန္းဆမိပါသည္၊ ယင္းအခ်က္ကို ေျဖရွင္းေပးေတာ္မုပါဘုရား။
( ဦးတင့္ေဆြ-စံျပ ဖဆပလ၊ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ )
( ေျဖ )
သၾကၤန္အခါ၌ သိၾကားမင္း ဆင္းသည္-ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ ကေလးသူငယ္တို႔ စကားသဖြယ္ ေသးသိမ္ႏုန္႔နဲ႔ေသာ ေ၀ါဟာရသာျဖစ္သည္။
တႏွစ္ကုန္ဆံုး၍ မိန္ရာသိီမွ မိႆရာသီတို႔ ေျပာင္းျခင္းကို သကၤႏၲ-သၾကၤန္-ဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
တနဂၤေႏြျဂိဳဟ္ ေျပာင္းျခင္းျဖစ္၍လည္း သိၾကားမင္းမဟုတ္၊ တနဂၤေႏြျဂိဳဟ္မင္းဟူ၍ တင္စားေျပာဆိုက ေျပာဆိုႏိုင္စရာ ရွိပါသည္။
တႏွစ္ကုန္ဆံုးရက္သို႔ က်ေရာက္သျဖင့္ သၾကၤန္က်ျခင္း-ဟု ေခၚဆိုကာ တႏွစ္ကုန္ဆံုးေသာ္လည္း ႏွစ္မကူးေသးဘဲ ရက္ၾကြင္း ( ႏွစ္ရက္, ေလးနာရီ, ေလးမိနစ္, ေလးဆယ္စကၠန္႔ ) က်န္ေနေသး၍ ယင္းကို အၾကတ္ရက္-ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။
ရက္ၾကြင္းကုန္၍ ႏွစ္သစ္သို႔ တက္ေရာက္ကူးေျပာင္းသြားသည္ကို အတက္ေန႔-ဟု သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚၾကသည္။
ယင္းကို ကေလးမ်ားက သိၾကားမင္း ဆင္းသည္ တက္သည္-ဟု လြယ္လြယ္ေခၚျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
အမွန္အားျဖင့္ ဤသၾကၤန္ကိစၥတို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ား မဟုတ္ေသာ္လည္း လူမ်ိဳး ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးျခင္းဆိုင္ရာမ်ားျဖစ္၍၄င္း၊ ဤသၾကၤန္ကာလတြင္ ဒါနျပဳျခင္း, သီလေစာင့္ျခင္း, ဘာ၀နာပြားျခင္း စေသာ ဘာသာေရးကိစၥမ်ားကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ေဆာင္ၾကေလ့ရွိသျဖင့္၄င္း ဤတြင္ ဘာသာေရးျပႆနာတရပ္အေနျဖင့္ ေလးေလးစားစား ေျဖဆိုလိုက္ပါသည္။