အရွင္ဘုရား၊ ဤဘဒၵကမၻာမတိုင္မီ ပ်က္သုဥ္းျပီးေသာ အျခားကမၻာမ်ားတြင္ ဤကမၻာကဲ့သို႔ ေနစၾကာ၀ဠာ ဖြဲ႔စည္းပံုျဖင့္ တည္ရွိပါသလား။ ယခုမ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကမၻာကဲ့သို႔ သိပၸံနည္းပညာ တိုးတက္သည့္ေခတ္မ်ား ရွိပါသလား။ သိလိုပါသည္ဘုရား။
(ေမာင္ေက်ာ္မင္း-ရန္ကန္)

(ေျဖ)
ကမၻာတိုင္းမွာ ေနစၾကာ၀ဠာဖြဲ႔စည္းပံု အတူတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သိပၸံပညာဆိုသည္မွာ လူသားတို႔၏ ၾကံဆခ်က္၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္သာ ျဖစ္သည့္အတြက္ လူရွိေသာကမၻာမွာ နည္းပညာအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ လူရွိလွ်င္ စိတ္ဆိုေသာ နာမ္တရားလည္း ရွိ၏။ စိတ္သည္ အလြန္ဆန္းၾကယ္ေသာသေဘာ ရွိ၏။

စိတ္ဆန္းၾကယ္၍ လိုခ်င္ ျဖစ္ခ်င္သည့္တဏွာ ဆန္းၾကယ္သည္။ တဏွာဆန္းၾကယ္၍ သတၱ၀ါတို႔ျပဳလုပ္သည့္ ကံ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္သည္။ ကံဆန္းၾကယ္၍ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမ်ိဳးမ်ိဳး သက္ရွိသက္မဲ့ အရာ၀တၳဳ အဆန္းတၾကယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ ေပၚေပါက္လာရ၏။

အရာရာ စိတ္ျဖင့္ တီထြင္ၾကံဆ ဖန္တီးၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ေခတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ကမၻာအမ်ိဳးမ်ိဳးမွာပင္ သူ႔ပံုစံႏွင့္သူ အံ႔ၾသဖြယ္ပညာရပ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းေနႏိုင္ပါသည္။
ရိုက္ညီေနာင္တို႔သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀-ေက်ာ္ ၁၉၀၈-ခုႏွစ္က ေလယာဥ္ပ်ံကို စတင္တီထြင္ခဲ့သလို လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀-ေက်ာ္က ေဂါတမဘုရားရွင္ လက္ထက္တြင္ ဥေတနမင္းႏွင့္ ၀ါသုလဒတၱာ မိဖုရားတို႔၏ သားေတာ္ ေဗာဓိမင္းသားသည္ အလြန္ခမ္းနားတင့္တယ္၍ ေကာင္းကင္ ပ်ံတက္လုမတတ္ျဖစ္ေသာ ေကာကႏုဒမည္ေသာ ျပာသာဒ္ႀကီးကို တည္ေဆာက္၏။ ထိုျပာသာဒ္သည္ လူအေပါင္းတို႔ စုတ္သပ္ရႊင္ေမာ အံ႔ၾသခ်ီးမြမ္း၍မဆံုးေအာင္ တင့္တယ္လွ၏။ ေဗာဓိမင္းသားသည္ ေနာင္အခါတြင္ ဤျပာသာဒ္ႏွင့္တူေသာ ျပာသာဒ္မ်ိဳး မရွိေစရန္ လက္သမားဆရာ ဗိသုကာပညာရွင္ႀကီးအား သတ္ျခင္း၊ ေျခလက္ျဖတ္ျခင္း၊ မ်က္စိကန္းေအာင္ ျပဳျခင္းစေသာ အမႈတို႔ကို ျပဳရန္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ အၾကံအစည္ကို ၾကံေလ၏။ ထိုအေၾကာင္းကို ဗိသုကာဆရာႀကီး လွ်ိဳ႔၀ွက္စြာ ဂဠဳန္ငွက္ရုပ္ယာဥ္ပ်ံႀကီးကိုျပဳ၍ ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံတက္ျပီး ဟိမ၀ႏၲာအထိ ပ်ံသန္းသြား၏။ ထိုဟိမ၀ႏၲာအရပ္၌ က႒၀ါဟနမင္းအျဖစ္ စိုးစံ၍ေနေလ၏။ သူ႔ေခတ္ သူ႔ကမၻာ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ သူ႔ဟန္ သူ႔ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ သိပၸံပညာကဲ့သို႔ ထူးဆန္းအံ႔ၾသဖြယ္ေတြ ရွိေနမည္မွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။