အရွင္ဘုရား၊ ဘုရားအေနကဇာတင္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျဖၾကားေပးပါရန္ ရိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။
(မလွလွျမင့္-သာေကတ)
(ေျဖ)
အေနကဇာတင္ျခင္းကိစၥသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ပုဂံေခတ္က စခဲ့သည္ဟု ဆိုၾက၏။ ေရွးအခါက ပုဂံျပည္မွာ ဘုရားေစတီပုထိုးအမ်ားႀကီး တည္ၾကသည္။ တည္ျပီးေသာအခါ ပူေဇာ္ပြဲအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ၾကရာ၌လည္း ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္မႈပါ ထည့္သြင္း၍ ပူေဇာ္သမႈျပဳၾကသည္။
ထိုတြင္ ဘုရားအသစ္ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဘုရားျဖစ္စကိုမွန္း၍ စိတ္ျဖင့္၄င္း၊ ႏႈတ္ျဖင့္၄င္း၊ ပြားမ်ားဆင္ျခင္ေသာတရားေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဆိုၾကရန္ စီမံၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္စ ပထမသတၱာဟ ေဗာဓိပင္ရင္းတြင္ တဏွာကၽြန္အျဖစ္မွ လြတ္ခဲ့ပံုကို အေနကဇာတိ သံသာရံ -စေသာ ဂါထာျဖင့္ စိတ္ေတာ္၌ ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အႏုလံု၊ ပဋိလံုတို႔ကို စိတ္ေတာ္ျဖင့္ပင္ ဆက္လက္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါသည္။
ထို႔ေနာက္ စိတ္ေတာ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ရသည္ကို အားရေတာ္မမူေသာေၾကာင့္ ႏႈတ္၀စီျဖင့္ ယဒါ ဟေ၀ -စေသာ ဂါထာေတာ္မ်ားကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္မူပါသည္။
တဖန္ စတုတၳသတၱာဟ၌ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူရာ ပ႒ာန္းက်မ္းေတာ္ႀကီးအေရာက္တြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ပါသည္။ ၄င္းကိုရည္ရြယ္၍ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္း ရြတ္ပါသည္။
ဆက္လက္၍ ေအာင္ဂါထာမ်ားပါ၀င္ေသာ ပဗၺဏွသုတ္ကို ရြတ္ပြားဆုေတာင္းပါသည္။ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါသည္။ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ၊ စိတ္ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ၊ ၀မ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္စရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထိုရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေသာ တရားေတာ္တို႔တြင္ အေနကဇာတိ သံသာရံ-သည္ အစဦးဆံုးရြတ္ဆိုေသာ တရားျဖစ္၍ အေနကဇာတင္သည္ဟု သတ္မွတ္ေျပာဆိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ခ်ိန္မွာ မိုးေသာက္ယံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရုဏ္တက္ခ်ိန္မွာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ သဘာ၀က်ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါသည္။
ရွင္လူအမ်ား ဘုရားပူေဇာ္ၾကသည္မွာ ဗုဒၶံ-သက္ေတာ္ထင္ရွား သဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားကို၊ ဥဒၵိႆ-ရည္မွန္း၍ -ဟုဆိုသျဖင့္ အေနကဇာ မတင္ေသာ္လည္း သက္ရွိထင္ရွား ဘုရားအျဖစ္ကို ရည္မွန္း၍ ပူေဇာ္လွ်င္ ဘုရားပူေဇာ္ရက်ိဳး ရရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။