စ်ာန္ႏွင့္အဘိညာဥ္တို႔၏ အဓိပၸါယ္ကို ခြဲျခားသိလိုပါသည္၊
ဘုရားေလာင္းသိဒၶတၳ ေတာထြက္ျပီး ပထမစ်ာန္မွ အ႒မစ်ာန္အထိ စ်ာန္ရွစ္ဆင့္ ရရွိေအာင္ အဆင့္ဆင့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ပံုကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ ရွင္းျပေပးေတာ္မူပါရန္
( ေမာင္သန္းႏိုင္-ျမန္မာစာအဓိက၊ ေမဓာ၀ီလမ္း-ေျမာက္ဥကၠလာပ )
( ေျဖ )။ ကာမစၧႏၵစေသာ နီ၀ရဏတရားတို႔ကို ေလာင္ျမိဳက္တတ္ေသာ တရားကို စ်ာန္ဟုေခၚသည္။
စတုကၠနည္းအားျဖင့္ ရူပစ်ာန္ေလးပါး၊ အရူပစ်ာန္ေလးပါး၊ ယင္း ၈-ပါးကို သမာပတ္ ၈-ပါးဟုေခၚသည္။
အ႒မစ်ာန္ဟု အသံုးမရွိပါ၊
ရူပါ၀စရ ကုသိုလ္ ၾကိယာ ပဥၥမစ်ာန္ကို အထူးသိတတ္ေသာ သေဘာတရားမ်ား ျဖစ္၍ အဘိညာဥ္ဟုေခၚသည္။
အဘိညာဥ္မွာ ဣဒၶိ၀ိဓ-စသည္ျဖင့္ ငါးပါးရွိပါသည္။
စ်ာန္ ၈-ဆင့္ရရွိရန္ အဆင့္ဆင့္ အားထုတ္ပံုမွာ-ပ၀ထီစေသာ ကသိုဏ္း၀န္းကို ရႈ၍ ရူပပထမစ်ာန္ စသည္ျဖင့္ ရူပစ်ာန္ ၅-ဆင့္၊ ထို႔ေနာက္ ေကာင္းကင္ပညတ္ စသည္ အာရံုျဖင့္ အရူပစ်ာန္ ၄-ဆင့္ကို ဆက္လက္ အားထုတ္ရပါသည္၊
အားထုတ္ရပံုကို ေဖာ္ျပရလွ်င္ အလြန္က်ယ္၀န္းလွပါသည္၊ အဘိဓမၼာ စိတ္ပိုင္း ရူပ-အရူပ အပိုင္းအခန္းကို ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။