၁။ ေဗာဓိေညာင္ပင္ႏွင့္ ေညာင္ပင္ရိုးရိုး ကြာျခားပံု၊
ေဗာဓိောင္ပင္မရွိေသာအရပ္တြင္ အျခားေသာေညာင္ပင္အား ေရသြန္းေလာင္းျခင္း ျပဳႏိုင္၊ မျပဳႏိုင္
ကဆုန္လျပည့္မဟုတ္ေသာ အျခားေနံမ်ားတြင္ ေညာင္ေရ သြန္းအပ္၊ မသြန္းအပ္ႏွင့္
လမ္းေဘးတြင္ ေညာင္ပင္စိုက္ပ်ိဳးပါက အက်ိဳး ရွိ၊ မရွိ သိလိုပါသည္ဘုရား။
၂။ ဘုရားအေနကဇာတင္ အဓိပၸါယ္ႏွင့္ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို အေနကဇာ မတင္က ကိုးကြယ္သင့္၊ မသင့္ စံုလင္စြာ သိလိုပါသည္ဘုရား။
( အ၀င္း - မ က စ ( ၂ ) မလြန္၊ အထက္မင္းလွ )
( ေျဖ ) ၁။ ေညာင္ပင္သည္ ေညာင္ဗုဒၶေဟ၊ ပေညာင္ (ပ်ဥ္ေညာင္ )၊ ေညာင္ၾကတ္၊ ေညာင္ခ်ဥ္၊ ေညာင္ေျခေထာက္၊ ေညာင္ပိႏၷဲ၊ ေညာင္အုပ္၊ ေညာင္လန္း၊ ေညာင္ခေရ-စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာရွိသည္၊
ေညာင္ဗုဒၶေဟပင္မွာအရြက္၀န္း၀ိုင္း၊ အညႇာအရိုး ရွည္သည္၊ ေက်ာဘက္တြင္ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ေျပာင္ေျပာင္လက္လက္ ရွိသည္၊ ၀မ္းဘက္တြင္ အေၾကာမ်ား ထြက္၍ေနကာ အရြက္ဖ်ားတြင္ အျမီးပမာ ရြက္စြန္းရွည္စြာ ထြက္ေနသည္၊ အရိပ္ေကာင္း၍ အကိုင္းမ်ား အထက္ကို ေထာင္သည္ထက္ ေဘးသို႔ျဖာထြက္၍ အေ၀းကျမင္ရလွ်င္ အပင္၀ိုင္းႀကီးသဖြယ္ ေတြ႔ရသည္၊ အျခားေညာင္ပင္မ်ိဳးထက္ပင္ ေညာင္ဗုဒၶေဟပင္က ပို၍ပင္ အရိပ္ေကာင္းတတ္ပါသည္၊ အျခားေညာင္ပင္မ်ား၌ မုတ္ဆိတ္သဖြယ္ အျမစ္မ်ား တြဲလ်ားက်ေနတတ္ ေသာ္လည္း ေညာင္ဗုဒၶေဟပင္မွာ မုတ္ဆိတ္ျမစ္ကင္း၍ ရွင္းလင္းသာယာမႈ ရွိေပသည္။
၎ေညာင္မ်ိဳးကို ဗုဒၶဘုရားျဖစ္ရာ ေဟတု-အေၾကာင္းဟူေသာ ပါဠိကိုစြဲ၍ ဗုဒၶေဟေညာင္ ( ေညာင္ဗုဒၶေဟ )ဟု အမည္ေပးသည္၊ ေဗာဓိေညာင္ပင္ဟုလည္း ဆိုသည္၊ ေဗာဓိေညာင္အစစ္ ဟူသည္မွာ မဇၩိမေဒသ၊ ဗုဒၶဂယာရွိ ဘုရားပြင့္ရာ ေညာင္ပင္ကို ဆိုသည္၊ ယခုရွိေသာ ဗုဒၶဂယာ ေညာင္ဗုဒၶေဟပင္မွာ တတိယေျမာက္ ( အခ်ိဳ႔အဆို-စတုတၳေျမာက္ ) ပင္ပြားေတာ္ျဖစ္သည္၊
သီဟိုဠ္ ( သီရိလကၤာ )အႏုရာဓျမိဳ႔မွာရွိေသာ သံဃမိတၱာေဗာဓိမွာ ပထမဗုဒၶေဟပင္မင္း၏ အကိုင္းကို စိုက္ပ်ိဳးျခင္းျဖစ္၍ ဗုဒၶေဟအစစ္ဟုပင္ ဆိုႏိုင္ပါသည္၊ ၄င္းမွ အသီးရွစ္လံုးပါ၍ ပြားလာေသာေညာင္မ်ားကို အ႒ဖလေဗာဓိမ်ားဟု ေခၚသည္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေညာင္ဗုဒၶေဟမ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဂယာမွ၎၊ သီရိလကၤာမွ၎၊ ပြားေသာပင္ပြားမ်ားသာျဖစ္သည္၊ မိမိတို႔အရပ္ေဒသတြင္ ေညာင္ဗုဒၶေဟပင္ပြားမ်ားကို ေဗာဓိပင္အျဖစ္ျဖင့္ ေရသြန္း ပူေဇာ္က ကုသိုလ္ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ဓာတ္ေတာ္ ေမါေတာ္ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ဘုရားအစစ္ႏွင့္ ေစတနာတူထား၍ ပူေဇာ္လွ်င္ အတူတူပင္ အက်ိဳးရေၾကာင္း အပါဒါန္ပါဠိေတာ္တြင္ ျပဆိုပါသည္။
ေညာင္ေရသြန္းေလာင္းရာ၌ကား ေႏြရာသီ ပူျပင္းေသာကာလမ်ား၌ ေန႔စဥ္ပင္ သြန္းေလာင္း၍ ကုသိုလ္ယူႏိုင္ပါသည္၊
လယ္တီဆ၇ာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ေဗာဓိပင္ကို အစဥ္ေရသြန္းေလာင္းကာ ေဗာဓိယဂၤဏ၀တ္ အျမဲျပဳေၾကာင္း သိရပါသည္၊ ေလးစားရိုေသအပ္ေသာ ေဗာဓိေညာင္မ်ိဳးမွတပါး အျခားေညာင္ပင္မ်ားကို လမ္းခရီး၌ အရိပ္ခိုႏိုင္ရန္ စိုက္ပ်ိဳးပါမူကား ဇရပ္တေဆာင္ ေဆာက္သည့္အလား အက်ိဳးမ်ားလွေၾကာင္း က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ဆိုပါသည္။
၂။ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ၾကရာ၌ အေနကဇာတင္မွ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ရသည္ မဟုတ္ပါ၊ ပံုေတာ္ထုလုပ္၍ ဗုဒၶရုပ္ပံုေတာ္ ပီျပင္ေနလွ်င္ပင္ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ထိုက္ေနပါျပီ၊ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔သည္ မိမိတို႔ အိမ္ ေက်ာင္း စသည္တို႔၌ ဗုဒၶရာပ္ပြားေတာ္မ်ား ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ၾကရာတြင္ အမႊမ္းတင္ အသေရဖြင့္သည့္အေနျဖင့္ ဗုဒၶါဘိေသကမဂၤလာဟု အမည္တပ္ကာ သံဃာေတာ္မ်ားကိုပင့္၍ အေနကဇာတင္ေစၾကပါသည္၊
အေနကဇာတင္သည္ဟူသည္မွာ ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူစ ေဗာဓိမ႑ိဳင္တြင္ အေနကဇာတိ သံသာရံ-စေသာ ၃-ဂါထာကို မနသာဥဒါန္းအေနျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းရြတ္ဆို၍ ယဒါဟေ၀-စေသာ ၃-ဂါထာကို ၀စသာ ဥဒါန္းအေနျဖင့္ ႏႈတ္ေတာ္ျမြက္ ရြတ္ဆိုလ်က္ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ခဲ့ပါသည္၊ ၎ဂါထာေတာ္မ်ားႏွင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၊ ပ႒ာန္း စေသာ ပါဠိေတာ္မ်ား၊ ဥေဂၣါသန ဂါထာမ်ား၊ ဂုဏ္ေတာ္ ပရိတ္ေတာ္ စသည္မ်ားကို သံဃာေတာ္တို႔က ရြတ္ဆို၍ အမႊမ္းတင္ အသေရဖြင့္ေတာ္မူၾကပါသည္၊ ယင္းကို အေနကဇာတိ သံသာရံ -အစခ်ီသျဖင့္ အေနကဇာတင္သည္-ဟု ေ၀ါဟာရျပဳၾကေလသည္၊ ယင္းသို႕ ဗုဒၶါဘိေသကမဂၤလာ အေနကဇာတင္ျခင္းျဖင့္ ဘုရားကိုးကြယ္၍ ကုသိုလ္ပြားရျခင္းတြင္ က်က္သေရမဂၤလာ ဖြ႔ံျဖိဳး၍ အက်ိဳးရွိမည္မွာ အထူးေျပာရန္ပင္ မလိုေတာ့ပါေပ။