သံသရာတြင္ က်င္လည္ရသည္ရွိေသာ္ လူ႔ဘ၀အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နတ္ဘ၀အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တိရိစၧာန္ဘ၀အမ်ိဳးမ်ိဳး အားျဖင့္ ေအာက္ဆုံး ငရဲဘုံမ်ားစြာမွ အျမင့္ဆုံး ျဗဟၼာ့ဘုံအထိ မေရာက္ဖူးသူ၊ မက်င္လည္ဖူးသူ မရွိခဲ့ ဟူ၍ ျမတ္ဘုရား ေဟာၾကား ထား ခဲ့ဖူးသည္။ ထုိသုိ႔ က်င္လည္ေနစဥ္ဘ၀မ်ားစြာ အတြင္း တိရိစၧာန္ျဖစ္ေနလ်င္ တိရိစၧာန္သဘာ၀အားျဖင့္၊ လူျဖစ္လာ လ်င္ လူ႔သဘာ၀ လူ႔စိတ္ ပင္ကုိယ္ဗီဇအားျဖင့္စရုိက္မ်ား ကိုယ္စီပါလာတတ္ၾကသည္။ ထုိ၀ါသနာအထုံမ်ား ေကာင္းခဲ့လ်င္ ေကာင္းခဲ့သ ေလာက္၊ ဆုိးခဲ့လ်င္ဆုိးခဲ့သေလာက္ ကိုယ့္အနာဂါတ္ကို ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ဖန္တီးမိၾကျပန္၏၊
ေအာက္ဆင္းၿပီးရင္ ျပန္တက္ဖို႔ မလြယ္ကူ
လူတစ္ေယာက္ ဒီဘ၀မွာ မေကာင္းမႈေတြ လုပ္ၿပီး အပါယ္ငရဲကုိ ေရာက္သြားပါၿပီ၊ ငရဲမွာ မိမိရဲ႕ အကုသိုလ္အားႀကီးလ်င္ ႀကီးသေလာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံရအုံးမယ္၊ ငရဲဘုံမွာ တိတိက်က် သက္တမ္းဆိုတာမရွိပါ၊ မိမိရဲဲ႕ အကုသိုလ္အရွိန္အဟုန္သည္ပင္ သက္တမ္းျဖစ္သည္၊ အကုသိုလ္ကံ ကုန္ေသာေန႔သည္ ငရဲက လြတ္ေသာေန႔ပင္။
ကံေတြကုန္လာလို႔ ငရဲက လြတ္ျပန္ေသာ္လည္း ကံအၾကြင္းအက်န္မ်ား ေၾကာင့္ တိရိစၧာန္ဘ၀၊ ၿပိတၱာဘ၀ စသည္မွာ ေပး ဆပ္ရအုံးမည္၊ ငရဲက လြတ္လြတ္ခ်င္း လူ႔ဘ၀ကို ေရာက္လာသူဟာ ေတာ္ေတာ္ရွားသည္ ဟု ဆုိရပါမည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ အပါယ္ေလးဘုံ ထဲမွ ငရဲထက္ သာသည္ဟု ယူဆရေသာ တိရိစၧာန္ဘ၀တခုခုကို မလြဲမေသြေရာက္ရတတ္သည္။ အတိတ္ဘ၀မ်ားစြာ ကို ျပန္လည္ ျမင္နုိင္ၾကေသာ ရဟႏၲာမေထရ္ႀကီးမ်ား၊ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႔ေသာအရိယာသာ၀ကတို႔သည္လည္း သူတို႔ရဲ႕ အတိတ္ဘ၀ကို ျပန္ လည္အာရုံျပဳၾကေသာအခါ တိရိစၧာန္ဘ၀သာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၾကပါသတဲ့။ ဒီေတာ့ ငရဲက လြတ္လာလို႔ ဆုိပါစို႔ ၾကက္ကေလး တေကာင္ ျဖစ္တယ္ပဲထားအုံး။
ၾကက္ဘ၀မွာ ကိုယ့္၀မ္း၀ဖို႔အတြက္ ပိုးေကာင္ငယ္ေလးေတြ၊ ပိုးဖလံေလးေတြ၊ ပုရြက္ဆိတ္ေတြ၊ ခါခ်ဥ္ေကာင္ေတြ၊ စသည္ျဖင့္ နိုင္ရာနိုင္ရာ စားေသာက္ေလ့ရွိေလေတာ့ ကံမေကာင္းလို႔ တိရိစၧာန္ဘ၀ ေရာက္ရတယ္၊ ကုသိုလ္စိတ္ ဆုိတာ ျဖစ္ခြင့္မရွိပဲ အကုသိုလ္ ပါဏာတိပါတတို႔ကိုသာ ဆက္တုိက္ က်ဴးလြန္ေနေသာေၾကာင့္ လူ႔ဘ၀ကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိဖို႔ သိပ္ခဲ့ယဥ္းလွတာ သိသာလွသည္။
၀ါသနာ စရိုက္တို႔၏ သေဘာ
၀ါသနာ စရုိက္ဆုိသည္မွာ ဘ၀ဆက္တုိင္း ဆက္တုိင္း အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္မိ၊ ေျပာမိ ႀကံစီမိေသာေၾကာင့္ တျခား ေသာအက်င့္ေတြထက္ အားေကာင္းေသာလကၡဏာ ဟု ဆုိလ်င္ သင့္ေတာ္ပါလိမ့္မည္။ ဆိုပါစို႔ အတိတ္ဘ၀မ်ား တြင္ ကာမတဏွာေလာဘအားႀကီးခဲ့သူသည္ ယခု လူ႔ဘ၀ေရာက္လာလ်င္လည္း တဏွာအားေကာင္းေနဆဲပင္၊ အားေကာင္းေန ေသာေၾကာင့္ စိတ္အလိုလိုက္ကာ ေပ်ာ္ပါး လိုက္စားမိပါက ေနာင္ဘ၀မ်ားတြင္ အထုံ၀ါသနာအျဖစ္ ကိန္းေအာင္းသြား ျပန္သည္၊ ကံမေကာင္းပါက ငရဲသြားရမည္။ ငရဲက လြတ္ျပန္လ်င္လဲ ၀ါသနာအထုံက ပေပ်ာက္ေသး၊ တိရိစၧာန္ အထီး အမ ျဖစ္ျပန္လ်င္လည္း ဆက္လက္ အားထုတ္မိရင္း တဏွာကိေလသာေတြ ပိုမို တိုးပြားလာကာ မီးေတာက္ထဲ ဓာတ္ဆီေလာင္းထည့္ သလို ျဖစ္ျပန္ေ တာ့သည္။
အတိတ္ဘ၀မ်ားတြင္ ေဒါသအားႀကီးသူ၊ ေမာဟ အားႀကီးသူ၊ ထိန မိဒၶ- ထုံထုိင္း ဖ်င္းအ-ေသာအေလ့အက်င့္မ်ား၊ စရိုက္မ်ား အားႀကီးသူတို႔သည္လည္း တဘ၀ႏွင့္ တဘ၀ သံကြင္းမ်ားဆက္ေနသကဲ့သို႔ ဥပနိႆယပစၥယသတိၱ မ်ားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေနေသာေ ၾကာင့္ ယခုဘ၀တြင္လည္း ေဒါသႀကီးသူ၊ ေမာဟႀကီးသူ၊ ထိန မိဒၶအားႀကီးသူ စသျဖင့္ အထုံဓာတ္မ်ာ းဆက္ကာ ပါလာတတ္သည္။
အကယ္၍ ယခု ဘ၀တြင္ မိမိအေျခအေနကုိ သိရွိၿပီး ၀ါသနာ၊ ဓာတ္ခံမ်ားကို နည္းနည္းခ်င္း ေလ်ာ့ခ်နုိင္လ်င္ ေနာင္ဘ၀တြင္လည္း ကိေလသာမ်ား အားနည္းေနပါလိမ့္မည္၊ မိမိစိတ္က မီးပုံႀကီးမွန္း သိေနေသာ္လည္း ၀ိပႆနာေရ၊ သမထေရ၊ ဒါနေရ ၊ သီလေရမ်ားျဖင့္ ေလာင္းကာ ၿငိွမ္းသတ္ရန္ စိတ္မကူးပဲ တဏွာစိတ္၊ ေဒါသစိတ္ ဟူေသာ ေလာင္စာမ်ားကိုသာ ထပ္မံျဖည့္ တင္းေနပါက ေအာက္ကိုသာ ဆင္းရဖို႔ ရွိေတာ့သည္၊ ေအာက္က တက္လာျပန္လ်င္လည္း ၀ါသနာအားႀကီးလိုက္၊ ေပ်ာ္ပါး လိုက္စား လိုက္ျဖင့္ လုံးခ်ာလည္ကာ အပါယ္ေလးဘုံတြင္သာ လည္ေနေပလိမ့္မည္၊ လူ႔ဘုံျပန္ေရာက္ဖို႔ကို အေတာ္ႀကိဳး စားမွ ေတာ္ကာက်မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ အဖျမတ္စြာသည္ လူအမ်ိဳး စရုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသူမ်ားအတြက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကမၼ႒ာန္းမ်ားကို ေဟာ ၾကားနည္းေ ပးေတာ္မူခဲ့သည္၊ ထုိကမၼ႒ာန္းမ်ားက နည္းေပါင္း( ၄၀ ) အထိ မ်ားျပားပါသည္၊ ထိုအထဲမွ မိမိစရုိက္ မိမိ၀ါသနာကို မိမိသည္သာ အသိဆုံးျဖစ္သည္မို႔ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကမၼ႒ာန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပလိုပါသည္။
စရုိက္ႏွင့္ ကမၼ႒ာန္းမ်ား
စရိုက္ ( ၆ )ပါး ေဆာင္ပုဒ္လကၤာ
၁။ ရာ ၊ ေဒါ ၊ ေမာ ၊ ၀ိ ၊ သဒ္ ၊ ဗုဒၶိ ၊ စရိ ဤေျခာက္ျဖာ။
၂။ အသု ၊ ကာယ ၊ ဆယ့္တစ္၀ ၊ ရာဂ ေလ်ာ္လွစြာ။
၃။ အဆင္း၊ မည ၊ ရွစ္႒ာန ၊ ေဒါသ ေလ်ာ္လွစြာ။
၄။ အာနာပါန ၊ အေလ်ာ္က် ၊ ေမာဟ ၊ ၀ိတက္သာ။
၅။ မရဏႏွင့္ ဥပသမာ၊ သညာတစ္တန္ ၊ ၀၀တၳာန္ ေလးတန္ ဗုဒၶိသာ။
၆။ ႏုႆတိ ဆ ၊ သဒၶါ က် ၊ ေသသ အားလုံးသာ။
၇။ ကသိုဏ္းႀကီးမူ ၊ ေမာဟယူ ၊ ငယ္မူ ၀ိတက္သာ။
စရုိက္ ( ၆ )ပါး သရုပ္
၁။ ရာဂစရုိက္
၂။ ေဒါသစရုိက္
၃။ ေမာဟစရုိက္
၄။ ၀ိတက္ စရုိက္
၅။ သဒၶါ စရုိက္
၆။ ဗုဒၶိ ( ပညာ ) စရုိက္ ဟူ၍ ေျခာက္ပါး ရွိ၏။
ရာဂ စရုိက္ အားႀကီးသူအတြက္ ကမၼ႒ာန္းမ်ား
( က ) အသုဘ ၁၀ ပါး၊
( ခ ) ေကသာ၊ ေလာမာစေသာ ကာယေကာ႒ာသ ၁ ပါး ဤ (၁၁ )ပါးသည္ ရာဂစရုိက္ႏွင့္ေလ်ာ္၏။
ေဒါသ စရုိက္
( က ) အညိဳ ၊ အေရႊ ၊ အနီ ၊ အျဖဴ ဟူေသာ ၀ဏၰကသိုဏ္း ( ၄ ) ပါး၊
( ခ ) အပၸမညာ ဟူေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရား ၄ ပါးအားျဖင့္ ဤရွစ္ပါးသည္ ေဒါသစရိုက္ႏွင့္ေလ်ာ္၏။
ေမာဟ စရုိက္ / ၀ိတက္စရုိက္
အာနာပါန ကမၼ႒ာန္းသည္ ေမာဟစရုိက္၊ ၀ိတက္စရုိက္မ်ားႏွင့္ ေလ်ာ္၏။
ဗုဒၶိ ( ပညာ ) စရိုက္
၁။ မရဏာႏုႆတိ ဘာ၀နာ၊
၂။ ဥပသမာ ႏုႆတိ ဘာ၀နာ၊
၃။ အာဟာေရ ပဋိကူလသညာ၊
၄။ စတုဓာတု ၀၀တၳာန္အားျဖင့္ ဤေလးမ်ိဳးသည္ ပညာအားႀကီးသူအတြက္ သင့္ေလ်ာ္၏။
သဒၶါစရုိက္
၁။ ဗုဒၶါႏုႆတိ၊
၂။ ဓမၼာႏုႆတိ၊
၃။ သံဃာႏုႆတိ၊
၄။ သီလာႏုႆတိ၊
၅။ စာဂါႏုႆတိ၊
၆။ ေဒ၀တာ ႏုႆတိ အားျဖင့္ ဤေျခာက္ပါးသည္သဒၶါတရား အားေကာင္းသူအတြက္ သင့္ေလ်ာ္၏။
စရုိက္အားလုံးႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကမၼ႒ာန္းမ်ား
၁။ ပထ၀ီ- ေျမကသိုဏ္း
၂။ အာေပါ - ေရ ကသိုဏ္း
၃။ ေတေဇာ - မီးကသိုဏ္း
၄။ ၀ါေယာ - ေလကသိုဏ္း၊
၅။ အာကာသ - ဟင္းလင္းျပင္ အေပါက္ဟူေသာ ကသိုဏ္း
၆။ အာေလာက - အေရာင္အလင္း ကသိုဏ္း အားျဖင့္ ( ၆ ) မ်ိဳး
၇။ အာကာသာနဥၥာယတနစ်ာန္၊
၈။ ၀ိဥာဏဥၥာယတန စ်ာန္၊
၉။ အာကိဥၥညာယတနစ်ာန္၊
၁၀။ ေန၀သညာ နာသညာယတနစ်ာန္အားျဖင့္ အရူပၸသညာ ( ၄ ) မ်ိဳး ေပါင္း ၁၀ ပါးသည္ မိမိကိုယ္ကို ဘယ္စရိုက္ ၀ါသနာအားႀကီးမွန္း မခြဲျခားနုိင္သူမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္၏။
စကားၾကြင္း။ ။ ေမာဟ အားႀကီးသူသည္ ကသိုဏ္းကို က်င့္မည္ဆုိပါက ႀကီးေသာကသိုဏ္း၀န္းျဖင့္ သာ သင့္ေလ်ာ္၏။
၀ိတက္ - အႀကံအစည္ အေတြးမ်ားျပားသူသည္ ေသးငယ္ေသာ ကသိုဏ္း၀န္းႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္၏။
မိမိစရိုက္ကို သိေနပါက အဘယ္ကမၼ႒ာန္းကို ေရြးခ်ယ္သင့္သည္ကို ခြဲျခားနုိင္ရကား ကမၼ႒ာန္းမ်ားကို ထပ္မံ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
ကမၼ႒ာန္း ( ၄၀ )
ေဆာင္ ။ ။ ကသိုဏ္းတစ္ဆယ္၊ အသု ဆယ္ႏွင့္၊ တစ္ဆယ္ ႏုႆတိ၊ ေလးရွိ ပမညာ၊ ဧ သညာတည့္၊
တစ္ျဖာ ဓာတု၊ ေလးခု အရူ၊ ေပါင္းရုံးယူ၊ ေရမူ ကမၼ႒ာန္းေလးဆယ္တည္း ။
ကသုိဏ္း ၁၀ ပါး
အသုဘ ၁၀ ပါး
အႏုႆတိ ၁၀ ပါး
အပၸမညာ ၄ ပါး
အာဟာေရ ပဋိကူလသညာ ၁ ပါး
စတုဓာတု ၀၀တၳာန္ ၁ ပါး
အာရုပၸ ကမၼ႒ာန္း ၄ ပါး အားျဖင့္ ေပါင္း သမထကမၼ႒ာန္း ေလးဆယ္ ျဖစ္၏။
ကသိုဏ္း ( ၁၀ ) ပါး
ဤေနရာ၌ ကသုိဏ္းဆိုသည္မွာ အလုံးစုံကို ျခဳံမိေအာင္ ရႈရေသာ ကသိုဏ္း၀န္း ကမၼ႒ာန္းအာရုံ ဟု ဆိုလို သည္။
၁။ ပထ၀ီကသိုဏ္း ေျမကသုိဏ္း
၂။ အာေပါကသိုဏ္း ေရကသိုဏ္း
၃။ ေတေဇာကသိုဏ္း မီးကသိုဏ္း
၄။ ၀ါေယာကသိုဏ္း ေလကသိုဏ္း
၅။ နီလကသိုဏ္း အညိဳေရာင္ကသိုဏ္း
၆။ ပီတကသိုဏ္း အ၀ါေရာင္ကသိုဏ္း
၇။ ေလာဟိတကသိုဏ္း အနီေရာင္ကသိုဏ္း
၈။ ၾသဒါတကသိုဏ္း အျဖဴေရာင္ကသိုဏ္း
၉။ အာေလာကကသိုဏ္း အလင္းေရာင္ကသိုဏ္း
၁၀။ အာကာသကသိုဏ္း အာကာသဟင္းလင္းျပင္ကသိုဏ္း အားျဖင့္ ဆယ္မ်ိဳးရွိေလသည္။
အသုဘ ကမၼ႒ာန္း ( ၁၀ )ပါး
အသုဘ ဆုိသည္မွာ “ မတင့္မတယ္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္ ” ဟု ဆုိလို၏။
၁။ ဥဒၶဳမာတက အသုဘ = ေသၿပီး ၂ရက္ ၃ ရက္ၾကာသျဖင့္ ဖူးဖူးေရာင္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသ ေကာင္၊
၂။ ၀ိနီလက အသုဘ = အျဖဴေရာင္ အနီေရာင္ေရာလ်က္ ညိဳမဲေဟာင္ပုပ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသ ေကာင္၊
၃။ ၀ိပုဗၺက အသုဘ = ေပါက္ၿပဲ ကြဲအက္ေန၍ ျပည္ပုပ္တို႔ ယိုထြက္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊
၄။ ၀ိစၦိဒၵက အသုဘ = ခႏၶာကုိယ္ နွစ္ပိုင္း ျပတ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊
၅။ ၀ိကၡာယိတက အသုဘ = ေခြး က်ီး လင္းတ တို႔ ထုိးဆြ ကိုက္ဆြဲေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊
၆။ ၀ိကၡိတၱက အသုဘ = ေျခ လက္၊ ေခါင္း ခႏၶာကိုယ္ ဖရုိဖရဲ ျပန္႔က်ဲ ေဟာင္ပုတ္ေနေသာ လူေသေကာင္၊
၇။ ဟတ ၀ိကၡိတၱက အသုဘ = ဓားျဖင့္ မႊန္းထားသျဖင့္ ေျခ လက္ ေခါင္း ကိုယ္ ဖရုိဖရဲျပန္႔က်ဲ ေဟာင္ပုပ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊
၈။ ေလာဟိတက အသုဘ = ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔အျပား ထုိထိုအရပ္မွ ေသြးခ်င္းခ်င္းနီ ယိုစီးေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊
၉။ ပုဠ၀က အသုဘ = ပိုးေလာက္ တဖြားဖြား သြားလာ ၀င္ထြက္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ေသာ လူေသေကာင္၊
၁၀ ။ အ႒ိက အသုဘ = တစ္ေခ်ာင္းစီကြဲထြက္ တြဲစပ္ရန္ ခက္ခဲေသာ ပုပ္ညွီန႔ံထြက္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အရုိးေကာင္၊ အားျဖင့္ ဆယ္မ်ိဳး အျပားရွိေလ၏။
အႏုႆတိ ကမၼ႒ာန္း ( ၁၀ ) ပါး
အႏုႆတိ ဆုိသည္မွာ “ အႀကိမ္ႀကိမ္ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ ေအာင့္ေမ့ျခင္း ” ကုိ ဆိုလိုေပသည္။
၁။ ဗုဒၶါႏုႆတိ = ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ရုပ္သ႑ာန္ ပုံေတာ္ကို အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၂။ ဓမၼာႏုႆတိ = တရားေတာ္တုိ႔၏ ဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၃။ သံဃာ ႏုႆတိ = သံဃာေတာ္တုိ႔၏ ဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၄။ သီလာႏုႆတိ = မိမိ ေစာင့္ထိန္းထားေသာ သီလတို႔ကို အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၅။ စာဂါ ႏုႆတိ = မိမိ ျပဳခဲ့ဖူးေသာ ဒါနကုသိုလ္တို႔ကုိ အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၆။ ေဒ၀တာ ႏုႆတိ = နတ္ ျဗဟၼာတုိ႔ ကဲ့သို႔ပင္ မိမိမွာလဲ နတ္ျပည္ ျဗဟၼာ့ျပည္ေရာက္ေၾကာင္း ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ မ်ားစြာ ရွိေပ၏ ဟု အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၇။ ဥပသမာ ႏုႆတိ = နိဗၺာန္၏ ေအးၿငိမ္းေသာ သေဘာကို အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၈။ မရဏာ ႏုႆတိ = ေသျခင္းသေဘာကို သတိ သံေ၀ဂဥာဏ္ အဆင့္သို႔ ရသည့္တိုင္ေအာင္ အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ေမ့ျခင္း၊
၉။ ကာယဂတာသတိ = ဆံပင္ ေမြးညွင္း စေသာ ၃၂ ေကာ႒ာသ အစု ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းတို႔ကို ဇီ၀ အတၱ သတၱ၀ါ မဟုတ္ၾက၊ ပထ၀ီစေသာ ဓာတ္သေဘာမွ်သာ ဟု အာရုံျပဳကာ အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ေအာင့္ ေမ့ျခင္း၊
၁၀။ အာနာပါနႆတိ = ထြက္ေလ ၀င္ေလကို သတိကပ္ကာ ရႈမွတ္ေနျခင္း။
အာရုပၸ ကမၼ႒ာန္း ( ၄ )ပါး
၁။ အာကာသာနဥၥာယတနစ်ာန္ = အဆုံးအပိုင္းျခား မရွိေသာ ေကာင္းကင္ပညတ္ကို အာရုံျပဳ၍ ျဖစ္ ေသာစ်ာန္။
၂။ ၀ိညာနဥၥာယတနစ်ာန္ = ပထမ အရူပစ်ာန္စိတ္၏ အဆုံးအပိုင္းျခား မရွိျခင္းကို အာရုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာစ်ာန္။
၃။ အာကိဥၥညာ ယတနစ်ာန္ = ပထမအရူပစ်ာန္စိတ္၏ မရွိျခင္း ( နတၳိေဘာပညတ္ ) ကို အာရုံျပဳ၍ျဖစ္ေသာ စ်ာန္။
၄။ ေန၀သညာ နာသညာယတနစ်ာန္ = သညာ၌ အျပစ္ျမင္၍ တတိယအရူပစ်ာန္၏ ၿငိမ္သက္ျခင္းသေဘာ ကို ရႈဆင္ျခင္လ်က္ ျဖစ္ေပၚလာေသာစ်ာန္။
စတုဓာတု ၀၀တၳာန္ ကမၼ႒ာန္း
ပထ၀ီ အာေပါ ေတေဇာ ၀ါေယာ ဟူေသာ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးတုိ႔၏ သေဘာကို ပိုင္းျခားထင္ထင္သိျမင္ေအာင္ ပြားမ်ားေသာ ကမၼ႒ာန္းကို စတုဓာတု ၀၀တၳာန( ဓာတ္ကမၼ႒ာန္း ) ဟု ေခၚတြင္သည္။
ပထ၀ီဓာတ္ ၏သေဘာသည္ ခက္မာျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းျခင္း၊ နဳညံ့ျခင္းသေဘာ ရွိ၏။
အာေပါဓာတ္ ၏သေဘာသည္ ယိုစီးျခင္း၊ ဖြဲ႕စီးျခင္း၊ သိပ္သည္းျခင္း၊ ပူးတြဲျခင္း၊ လုံးခဲျခင္း သေဘာတရားမ်ား ရွိ၏။
ေတေဇာဓာတ္ ၏သေဘာသည္ ပူျခင္း၊ ေႏြးျခင္း ေအးျခင္းသေဘာတရားမ်ား ရွိ၏။
၀ါေယာဓာတ္ ၏သေဘာသည္ ေထာက္ ၊ ကန္ ၊ ေတာင့္ ၊ တင္း ၊ လႈပ္ရွားျခင္း၊ ေရြ႕လ်ားျခင္း သေဘာတရားမ်ားရွိ၏။
အာဟာေရ ပဋိကူလ သညာ ကမၼ႒ာန္း
စားမ်ိဳအပ္ေသာ အစာ အာဟာရတုိ႔၌ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အမွတ္သညာျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ပြားမ်ားေသာ ကမၼ႒ာန္း ကို အာဟာေရ ပဋိကူလသညာကမၼ႒ာန္း ဟု ေခၚတြင္၏။
စရုိက္ႏွင့္ န႔ံသာတုံး ဥပမာ
အန႔ံေမႊးႀကိဳင္ေသာ နံ႔သာတုံးကို အ၀တ္စတခုျဖင့္ ခ်ည္ထုပ္ထားပါက အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထုပ္ထားေလ၊ အနံ႔စြဲေလ ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၀ါသနာစရိုက္တို႔၏ သေဘာတရားသည္လည္း ထုိနည္းအတူပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္၊ ေကာင္းေသာ စရိုက္မ်ား၊ ၀ါသနာမ်ားကို ၾကာၾကာထုပ္ေလ၊ ထုပ္ထားေလ ေကာင္းေသာဂတိသို႔ ေရာက္နုိင္သကဲ့သို႔ မေကာင္းေသာ စရုိက္၊ ၀ါသနာမ်ားကို မပယ္စြန္႔နုိင္ပဲ၊ ထပ္မံအားထုတ္ေနပါက ေနာင္ဘ၀မ်ားတြင္ တိရစၧာန္ျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ၊ နတ္ျဖစ္ေစ ဘယ္ဘ၀ကိုပဲေရာက္ေရာက္ ၀ါသနာမ်ားက ဒုကၡေပးေနေပလိမ့္မည္။
တိရိစၧာန္ျဖစ္ေနဆဲအခိုက္တြင္ ဥာဏ္မရွိေသာေၾကာင့္ ၀ါသနာစရုိက္အလိုက္ ျပဳက်င့္ ေျပာဆုိေနၾကသည္ မွန္ေသာ္လည္း အကယ္၍ မိမိတြင္ မေကာင္းေသာ ၀ါသနာအထုံမ်ားရွိခဲ့လ်င္ အသိဥာဏ္ ရွိေသာ ယခုလိုဘ၀မ်ိဳးတြင္ တတ္စြမ္းသမွ် ပယ္သတ္ထား နုိင္ပါမွ ေတာ္ကာက်လိမ့္မည္၊ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ နတ္ဘ၀ ေရာက္ရွိသြားလ်င္ေသာ္မွ .. နတ္အာရုံ ကာမဂုဏ္တို႔က ပိုမိုျပည့္စုံေနေသာေၾကာင့္ မေကာင္းေသာ ၀ါသနာကို ပယ္ဖို႔၊ မေကာင္းေသာ စရုိက္ေတြကုိ စြန္႔ဖို႔ ပိုခက္ခဲပါလိမ့္မည္။
၀ါသနာစရုိက္မ်ားသည္လူတို႔ႏွင့္ မည္ကဲ့သို႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေကာင္းက်ိဳးဆုိးက်ိဳးမ်ားေပးေနပါသနည္း ဟု ေမးလာေသာ ဒကာတစ္ေယာက္ကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
ေမတၱာျဖင့္
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M.A ( ပန္းကမၻာ )
Date.24.Nov.2011
က်မ္းညြန္း။ ။ ခ်မ္းေျမ႕ဆရာေတာ္ႀကီး၏ အေျခပ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ
လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ကမၼ႒ာန္းက်မ္းႀကီး