ပႆနာလုပ္ငန္းႏွင့္ စပ္ျပီး ေဟာေျပာေရးသားခ်က္ ေတြထဲမွာ တခ်ိဳ႔ ေဟာေျပာေရးသားခ်က္ ေတြဟာ အမွန္အျဖစ္လက္ခံရဖုိ႔ ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါေတြကုိ လက္ခံေန ေက်နပ္ေနၾကသူေတြကုိလည္း ေတြ႔ျမင္ၾကားသိေနရပါတယ္။ ပိဋကတ္စာေပ အေထာက္အထားနဲ႔အညီ အမွန္ကုိ ညႊန္ျပထားတဲ့ ညႊန္ျပခ်က္ေတြကုိ သိလုိပါတယ္။

မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးကုိ ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္ စြယ္စုံပညာရွင္ၾကီးအျဖစ္ ထိပ္တန္းပိဋကတ္ ပညာရွင္ေတြက လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႔ ေဟာေျပာေရးသားခ်က္ေတြကုိ ဖတ္ရႈေလ့လာၾကည့္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ယခုေခတ္မွာ ၾကားသိေနရတဲ့ ၀ိပႆနာနဲ႔ စပ္တဲ့ အဖုအထစ္ေတြကုိ မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီး ရွင္းျပထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီး ေဟာၾကားေရးသားတဲ့ စာအုပ္ေတြဟာ အမ်ားၾကီးပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြထဲက ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ၾကီး၊ သီလ၀ႏၲသုတ္တရားေတာ္၊ ဘာရသုတၱန္တရားေတာ္၊ တု၀ဋကသုတ္တရားေတာ္၊ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ၾကီး၊ သေလႅခသုတ္တရားေတာ္ၾကီး၊ ရွစ္ျဖာမဂၢင္နိဗၺာန္၀င္ တရားေတာ္၊ အရိယာ၀ါသတရားေတာ္၊ ၀ိပႆနာရႈနည္းက်မ္း၊ အနတၱလကၡဏသုတ္ တရားေတာ္၊ သတိပ႒ာန္သုတ္နိသွ်၊ ၀မၼိကသုတ္ တရားေတာ္၊ ၀ိပႆနာအေျခခံ တရားေတာ္၊ စာအုပ္ေတြထဲမွာ ယခုေခတ္ ၀ိပႆနာ အဖုအထစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေျဖရွင္းျပထားတာေတြကုိ ဖတ္ရႈရပါတယ္။ အားရေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းလွပါတယ္။

မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႔ ရဲရင့္မႈ၊ တိက်မႈ၊ ျပတ္သားမႈ၊ အသိအျမင္စူးရွမႈ၊ ထက္ျမက္မႈေတြကုိ ၾကည္ညိဳရပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႔ ေျဖရွင္းျပထားတာေတြဟာ အင္မတန္မွ မွတ္သားစရာေကာင္းလွတာမုိ႔ စာေရးသူက စုစည္းကာ ေမးခြန္းေတြ ျပဳလုပ္ျပီး ယေန႔ေခတ္ ၀ိပႆနာရႈနည္းမ်ား ဆုိတဲ့ နာမည္နဲ႔ စာအုပ္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။

သာမေဏေက်ာ္
ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္။ ၂၆၊ ၅၊ ၂၀၀၀။

ေမး။ ။အဘိဓမၼာသေဘာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာအက်ယ္ေတြကုိ မသိဘဲ တရားအားထုတ္လုိ႔ ရႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ စူဠတဏွာသခၤယသုတ္ကုိ ေထာက္ဆေသာအားျဖင့္ အဘိဓမၼာက်မ္းဂန္သေဘာေတြကုိ အက်ယ္အားျဖင့္ မသင္ၾကားဖူးေသာ္လည္း ရုပ္နာမ္မွ်၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱသေဘာတရားမွ်ပဲလုိ႔ ဒါေလာက္ ၾကားဖူးနာဖူးရင္လည္း တရားအားထုတ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဆုိရာမွာလည္း အေၾကာင္းနဲ႔အက်ိဳးမွ် ရွိတယ္။

ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါရယ္လုိ႔ စင္စစ္အားျဖင့္ မရွိဘူးလုိ႔ ဒီေလာက္သိထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေဒသနာေတာ္အရ အဂၤါ၁၂ပါး၊ အျခင္းအရာ ၂၀ တုိ႔ဆုိတဲ့ အက်ယ္၀ိတၱာရေတြကုိ အျပည့္အစုံသိထားဖုိ႔ကေတာ့ ပုဂၢိဳလ္တုိင္းမွာ မလုိပါဘူး။ အကယ္၍ ပုဂၢိဳလ္တုိင္းမွာ အဲဒီလုိ အက်ယ္အားျဖင့္ သိျပီးမွ တရားအားထုတ္ရမယ္ဆုိရင္ အရွင္စူဠပန္လုိ ပုဂၢိဳလ္မွာ အားထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရးမရွိေတာ့ဘူး။ အရွင္စူဠပန္ဟာ အကၡရာ ၄၄ လုံးသာရွိတဲ့ ၁၁ လုံးဘြဲ႔ဂါထာကုိ ၄ လတ္ပတ္လုံးက်က္တာေတာင္ မရဘူးတဲ့။ ဒီေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္အက်ယ္၊ အဘိဓမၼသေဘာအက်ယ္ ေတြကုိ ေလ့လာက်က္မွတ္ဖုိ႔ဆုိတာ ဘယ္ျဖစ္ႏုိင္ေတာ့မလဲ။

ဒါေပမဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ညႊန္ၾကားတဲ့အတုိင္း အ၀တ္ပုိင္းကေလးကုိ ဆုပ္နယ္ရင္း "ရေဇာ ဟရဏံရေဇာဟရဏံ" လုိ႔ ဆုိျပီး ႏွလုံးသြင္းတာနဲ႔ တစ္နံနက္ခင္းအတြင္းမွာပဲ ရဟႏၲာ ျဖစ္ေတာ္မူတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ မာတိက မာတာဆုိတဲ့ ဒါယိကာမၾကီးဟာလည္း ရဟန္းတရားကုိ အားထုတ္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိဟာလဲလုိ႔ေတာင္ မသိခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားထံမွ နည္းယူျပီး အိမ္မွာေနရင္း အားထုတ္လုိက္တာ အဲဒီကမၼ႒ာန္းေပးတဲ့ ရဟန္းေတြထက္ေတာင္ အလ်င္က်ျပီး အနာဂါမ္ ျဖစ္သြားပါေသးတယ္။ အဲဒီမာတိကမာတာ ဒါယိကာမၾကီးလည္း အဘိဓမၼာသေဘာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာအက်ယ္ေတြ ေလ့လာသင္ၾကားႏုိင္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

ဒိျပင္လည္း အလားတူ သာဓကေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တတ္သိလိမၼာတဲ့ ဆရာသမားထံမွ နည္းယူျပီး အားထုတ္ရင္ အဘိဓမၼသေဘာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာ အက်ယ္ေတြ ေလ့လာ က်က္မွတ္မထားေပမယ့္ ျဖစ္ခုိက္ရုပ္နာမ္ ကုိ ရႈမွတ္ေနရင္း ကိုိယ္တုိင္ ေတြ႔ျမင္သိျမင္ျခင္းျဖင့္္ပင္ ကိစၥျပီးတယ္လုိ႔ ျမဲျမံစြာ မွတ္ထားၾကရပါမယ္။ (ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ၾကီး)

ေမး။ ။စာေပက်မ္းဂန္အရ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဆင့္ ၾကားရလုိ႔ ျဖစ္ေစ မွတ္ထားတဲ့အတုိင္း မွန္းဆျပီး ဆင္ျခင္တာဟာ သညာသိပါလား၊ ပညာဥာဏ္အသိပါလား။

အေျဖ။ ။ အခ်ိဳ႔ကလည္း ဒီလုိ ျဖစ္ခုိက္ ရုပ္နာမ္ ရႈမွတ္ေနရုံနဲ႔ မျပည့္စုံေသးဘူးလုိ႔ ထင္ၾကတယ္။ ရုပ္ရယ္ နာမ္ရယ္လုိ႔ စဥ္းစားဆင္ျခင္လုိက္ရမွ ျဖစ္တယ္၊ ပ်က္တယ္လုိ႔ ဆင္ျခင္လုိက္ရမွ ျပည့္စုံတယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဆင္ျခင္တယ္ဆုိတာ ကုိယ္တုိင္သိတဲ့ ဥာဏ္မဟုတ္ပါဘူး။ စာေပက်မ္းဂန္အရ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဆင့္ၾကားလို႔ ျဖစ္ေစ၊မွတ္ထားတဲ့အတုိင္း မွန္းဆျပီး ဆင္ျခင္ေနတာပဲ။ သညာသိမွ်ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္တုိင္သိ ဥာဏ္အစစ္ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာက်က္ျပီး မွတ္ေနတာမ်ိဳးေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ သိပ္ခရီးမေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။ ယခုေျပာခဲ့တဲ့ ျဖစ္ခုိက္ ျဖစ္ခုိက္ လုိက္ျပီး မျပတ္ရႈေနတာကမွ ကုိယ္ပုိင္ဥာဏ္ျဖင့္ ေတြ႔ျပီး ကုိယ္တုိင္သိဥာဏ္ျဖစ္တာ။ ဥပမာ ျခံ၀င္းတံခါးေပါက္က ျဖစ္ေစ၊ ရြာတံခါးေပါက္၀က ျဖစ္ေစ ေစာင့္ျပီးၾကည့္ေနရင္ ၀င္တုိင္းထြက္တုိင္း၊ လူေတြကုိ ေတြ႔ျပီးေသေသခ်ာခ်ာ သိရတယ္။ စာေပက်မ္းဂန္အရျဖစ္ေစ၊ တစ္ဆင့္ၾကားစကားအရ ျဖစ္ေစ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေနဖုိ႔ မလုိပါဘူး။ တစ္နည္း ဥပမာအားျဖင့္ လမ္းေဘးမွာ ၾကည္လင္ေနတဲ့ မွန္ကုိ ေထာင္ထားပါ။ လူျဖစ္ေစ၊ ကားျဖစ္ေစ လာလာသမွ်ေတြဟာ အဲဒီမွန္ထဲမွာ သူ႔ပုံမွန္အတုိင္းပဲ ထင္ေပၚ ထင္ေပၚသြားၾကမယ္။ အဲဒီလုိပါပဲ။ ဒြါရ ၆ ပါးက ေပၚလာသမွ်ေတြကုိ သတိဥာဏ္နဲ႔ ေစာင့္ျပီးရႈမွတ္ေနရင္ ရုပ္နာမ္ သေဘာတရားေတြဟာ သူ႔ပုံမွန္အတိုင္းပဲ ထင္ေပၚထင္ေပၚ သြားၾကပါတယ္။ (ဘာရသုတၱန္တရားေတာ္)


ေမး။ ။ ၾကားနာက်က္မွတ္ျပီး သိရုံနဲ႔ ကိစၥျပီးတယ္ဆုိတာ ဟုတ္ႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ သစၥာကုိ သိေအာင္ ရႈတာမဟုတ္ပါဘဲ မဂၢင္ကုိ ပြားေစတာ မဟုတ္ပါဘဲ အျခားနည္းအက်င့္ေတြ ယုံၾကည္စြဲလမ္းမႈဟူသမွ်ဟာ သီလဗၺတပရာမသာ ဒိ႒ိခ်ည္းပဲ။ ယခုေခတ္မွာ ရုပ္နာမ္သေဘာတရားေတြကုိ ၾကားနာက်က္မွတ္ျပီးသိရုံနဲ ကိစၥျပီးတယ္။ ဘာ၀နာအလုပ္ေတြကုိ အားထုတ္ဖုိ႔ မလုိဘူး။ သီလကုိေတာင္ေဆာက္တည္ဖုိ႔ က်င့္ဖုိ႔ မလုိဘူး လုိ႔ ေဟာေျပာေနၾကတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီ၀ါဒအတုိင္း ယုံၾကည္စြဲလန္းေနရင္ သီလဗၺတပရာမာသ အယူမွ လြတ္မလြတ္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကရမယ္။ ဘုန္းၾကီးအျမင္အားျဖင့္ေတာ့ အဲဒီေဟာေျပာခ်က္ထဲမွာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ၀ိပႆနာပညာဆုိတာ မပါတဲ့အတြက္ သီလဗၺတပရာမာသ အယူထဲမွာ ပါ၀င္ေနတယ္လုိ႔ပဲ ထင္ျမင္ပါတယ္။ (ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ၾကီး)


ေမး။ ။ခဏိက သမာဓိျဖင့္ ၀ိပႆနာ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ ဓာတု မနသိကာရပုိင္းအရအားျဖင့္ ထင္ရွားေပၚလာတ့ဲ ဓာတ္ၾကီးေလးပါးကုိလည္း ရႈရမယ္။ အဲဒီလုိရႈလုိ႔ နီ၀ရဏကင္းတဲ့အခါ ဥပစာရသမာဓိျဖစ္ေၾကာင္း ၀ိသုဒၶိမဂ္မွာ အထင္အရွား ျပဆုိထားတာကုိလည္း အထူးသတိျပဳၾကရမယ္။ အဲဒါဟာ မည္သည့္ အပၸနာသမာဓိ၏ အနီး၌မွ် ျဖစ္တာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဥပစာရသမာဓိ အစစ္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဥပစာရသမာဓိႏွင့္ နီ၀ရဏကင္းပုံျခင္း၊ စိတ္တည္ၾကည္ပုံခ်င္း တူညီတဲ့အတြက္ သဒိသူပစာ အားျဖင့္ ဥပစာရသမာဓိေခၚတဲ့အေၾကာင္း ၀ိသုဒၶိမဂ္ မဟာဋီကာ (ပ၊ ၄၃၆) မွာ ျပဆုိထားတယ္။

အဲဒါကုိ ၀ိပႆနာ အေနနဲ႔ဆုိရင္ ၀ိပႆနာ ခဏိကသမာဓိလုိ႔ ေခၚရမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုန္းၾကီးက ၀ိပႆနာ ခဏိကသမာဓိလုိ႔လည္း ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ အဲဒါကုိတခ်ိဳ႔က သေဘာမေပါက္တဲ့အတြက္ ခဏိကသမာဓိျဖင့္ ၀ိပႆနာ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ျဖစ္ႏုိင္ပါလွ်င္ စာသင္သားေတြမွာလည္း ၀ိပႆနာဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း အျပစ္ျပျပီး ေျပာဆုိေနတယ္။

စာသင္သားေတြ၏ သမာဓိဟာ နီ၀ရဏ ကင္းေလာက္ေအာင္အားရွိရင္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ႏွင့္အညီ ျဖစ္ဆဲရုပ္နာမ္ကုိ ရႈမွတ္ေနတာလည္း ဟုတ္ရင္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္လုိ႔ ဘုန္းၾကီးတုိ႔က လက္ခံႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်က္မွတ္ေလ့လာထားတဲ့ သရုပ္သေဘာေတြကုိ ရြတ္ဆုိ ဆင္ျခင္ေနတဲ ့သမာဓိမွ်ျဖင့္ နီ၀ရဏလည္း မကင္းေၾကာင္း၊ ျဖစ္ဆဲရုပ္နာမ္ကုိ ရႈေနတာလည္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလုိ အျပစ္ျပျပီး ေျပာေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ၀ိပႆနာ လုပ္ငန္းအစစ္ကုိ နားမလည္လုိ႔ ေျပာေနတာပဲ။

၀ိသုဒၶိမဂ္ (ပ၊၂၈၁) မွာ ၀ိပႆနာ ခဏိကသမာဓိကုိ ခဏမတၱဌိတိေကာ သမာဓိစသည္ျဖင့္ ျပထားပါတယ္။ အဲဒီအ႒ကထာ၊ ဋီကာမ်ားကုိလည္း အမွီျပဳျပီးေတာ့ ဘုန္းၾကီးက သဒိသူပစာ ဥပစာရသမာဓိကုိ ၀ိပႆနာခဏိက သမာဓိလုိ႔ မုခ်အမည္အားျဖင့္ ျပဆုိထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကုိ သေဘာေပါက္ရင္ေတာ့ ရွင္းေနမွာပါပဲ။ (ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ၾကီး)

၀ိပႆနာရႈခုိက္မွာ ျဖစ္တဲ့ သမာဓိကေတာ့ ခဏိက သမာဓိလုိ႔ ေခၚရပါတယ္။ ရႈခုိက္ရႈခုိက္ ခဏခဏမွ်သာ တည္တံ့တဲ့ သမာဓိလုိ႔ ေခၚဆုိရပါတယ္။ ၀ိပသႆနာရႈခုိက္မွာ ဒီခဏိကသမာဓိ မပါရင္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ဟာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ အားေကာင္းတဲ့ ဒီခဏိကသမာဓိပါမွ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ စ်ာန္အေျခခံမရွိဘဲ ၀ိပႆနာသက္သက္ရႈတဲ့ သုဒၶ၀ိပႆနာယာနိက ပုဂၢိဳလ္မွာဆုိရင္ ဒီ၀ိပႆနာ ခဏိက သမာဓိျဖင့္ပင္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ေတြကုိ ျဖစ္ေစျပီးေတာ့ အရိယမဂ္ဖိုလ္ကုိ ေရာက္ရတယ္။ ဒီ၀ိပႆနာသမာဓိဟာ အာရုံတစ္ခုတည္းရႈရတာမဟုတ္ဘူး။ (အလုံးစုံကုိ ေရွးရႈျပီး သိရမယ္ စသည္ျဖင့္ ျပထားတဲ့အတုိင္း) ထင္ရွားေပၚလာသမွ် အာရုံေတြကုိ အကုန္လုံးပဲ ရႈရပါတယ္ ဒါေပမဲ့ ရႈခုိက္ရႈခုိက္မွာ ရႈရတဲ့အာရုံနဲ႔ ကပ္ခနဲ ကပ္ခနဲ တည္တည္သြားတဲ့အတြက္ ပ်ံ႔လြင့္ျခင္း မရွိဘူး။ အဲဒါဟာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ၀ိပႆနာအလုပ္ကုိ အားထုတ္ဖူးတဲ့သူေတြမွာ အလြန္ထင္ရွားေနပါတယ္။ (သေလႅခသုတ္တရားေတာ္ၾကီး)