မာနသည္ ျမန္မာစကား မဟုတ္ပါ၊ မဂရာဇ္တိုင္းသားမ်ား ေျပာဆိုၾကေသာ မဂဓစကား၊ မဂဓစာ ျဖစ္ပါသည္၊ မဂဓစာသည္ ဘုရားရွင္၏ ႏႈတ္ေတာ္ထြက္ တရားေတာ္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ေသာစာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (ပါဠိစာ) ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။
ပါဠိဟူေသာစကားသည္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္၊ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ဆိုက္ေရာက္လာေသာအခါ သာသနာေတာ္ႏွင့္အတူ ပါဠိစာေပမ်ားလည္း ဆိုက္ေရာက္လာပါသည္၊ ထို႕ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕ေသာ ပါဠိစကားကုိ ျမန္မာတို႕က ျမန္မာစကားအမွတ္ျဖင့္ ေျပာဆိုေနၾကပါသည္၊ ျမန္မာအမ်ား ေျပာဆိုေနၾကေသာ ပါဠိစကားတို႕တြင္ မာန - မာန္ ဟူေသာ စကားလည္း ပါ၀င္ပါသည္၊ ဒီေကာင္မ အေတာ္မာနႀကီးတယ္၊ ဤသူ ျပဳလုပ္ေနပံုကား အားမာန္ အျပည့္အ၀ပါ၏၊ ဤစကားရပ္တို႕၌ ပါ၀င္ေသာ မာနသဒၵါ၊ မာန္သဒၵါတို႕သည္ကား ျမန္မာအမ်ား၏ ႏႈတ္ဖ်ားမွ မၾကာခဏ ေျပာဆိုတတ္ၾကေသာ ပါဠိစကား၊ ပါဠိသက္ စကားမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
ျမန္မာတို႕သည္ မာနဟူေသာစကားကို ကိုယ့္စကားသဖြယ္ ေျပာဆိုေနၾကေသာ္လည္း ထိုမာန၏ အနက္အဓိပၸာယ္အက်ယ္ကို သိသူ လြန္စြာနည္းပါးလွပါသည္၊ သဒၵါေရးအားျဖင့္ မာနဟူေသာ ပုဒ္သည္ မာ - ဓာတ္၊ ယု - ပစၥည္းတည္။၊ မာ - ဓာတ္သည္ အကယ္၍ ဘူ၀ါဒိဂိုဏ္း ျဖစ္ျငားအံ့၊ မာန - ျမတ္ႏိုးျခင္းအနက္၊ သဒၵ - အသံ ဟူေသာ အနက္တို႕ကို ေဟာပါသည္၊ ကိယာဒိ ဂိုဏ္း ျဖစ္ျငားအံ့၊ ပရိမာဏ ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္းဟူေသာ အနက္ကိုေဟာပါသည္၊ ေလာက ေ၀ါဟာရအားျဖင့္ တက္ၾကြားၾကြၾကြ၊ ျမင့္လြန္းကလည္း၊ ေလွ်ာက်ေနာက္ဆံုး ရိွေခ်၏ ဟူေသာ သံေ၀ဂလကၤာကို ေထာက္ျပ၍ မာနဟူသည္ စိတ္အားတက္ၾကြျခင္း၊ ဘ၀င္ျမင့္ေနျခင္းဟု ယူဆၾကပါသည္၊ ထိုအယူအဆသည္လည္း မမွားပါ၊ သို႕ေသာ္ သဒၵါနက္ကား မဟုတ္၊ ပညတ္နက္မွ်သာ ျဖစ္သည္။
မာနဟူေသာပုဒ္၏ သဒၵါနက္ကား ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္၊ ထိုႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းသည္ (၁) ျမတ္ေသာ ႏႈိုင္းယွဥ္ျခင္း၊ (၂) တူေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း၊ (၃) ယုတ္ေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း ဟူ၍ သံုးမ်ဳိး ရိွပါသည္၊ ထိုသံုးမ်ဳိးတို႕တြင္ ပစၥည္းဥစၥာ၊ အတတ္ပညာ၊ အာဏာတန္ခိုး၊ အဆင္းဏၭန္စေသာအားျဖင့္ တစ္ဖက္ဖက္မွ ငါကသာသည္ဟု ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းသည္ ျမတ္ေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊ တစ္ဖက္သားႏွင့္ မိမိကိုယ္ကို ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းသည္ တူေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊ မိမိသည္ ႏႈိင္းယွဥ္ေသာ ပုဂၢဳိလ္ေအာက္ တစ္ဖက္ဖက္မွ နိမ့္က်ေနပါလ်က္ သူ႕ေအာက္က်လည္း အေရးစိုက္ဖြယ္ မလိုဟု ေအာက္မွခံခြပ္ေသာ ၾကက္ကဲ့သို႕ နိမ့္က်ရာမွ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းသည္ ယုတ္ေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းျဖစ္၏ ။
မာနဟူသည္ (ေသေယ်ာ ဟ မသၼီတိ အာဒိနာ မညတီတိ မာေနာ) ဟု ၀ိျဂိဳဟ္ဆိုသည့္အတိုင္း မိမိသည္ ျမတ္ေသာအဆင့္၌ပင္တည္တည္၊ အလတ္စား ဘ၀ပင္ျဖစ္ျဖစ္၊ အယုတ္စားအဆင့္၌ပင္ တည္ေစ သူတစ္ပါးႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ရာ၌ မိမိဘက္မွ အသာထား၍ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းကို မာနဟု ဖြင့္ျပၾကပါသည္။ဤေနရာ၌ ဒုကနိပါတ္မွလာေသာ ဂေဂၤယ်ဇာတ္ကို ေဖာ္ျပပါဦးမည္။
ဂေဂၤယ်ဇာတ္
ဂဂၤါျမစ္ႏွင့္ ယမံုနာျမစ္တို႕၏ ဆံုရာတြင္ ဂဂၤါငါးတစ္ေကာင္ႏွင့္ ယမံုနာငါးတစ္ေကာင္တို႕ ဆံုေတြ႕ၾကေလ၏။ ဂဂၤါငါးက “အေဆြ၊ အဘယ္ အရပ္မွ လာသနည္း” ဟု ေမး၏။ ယမံုနာငါးက “အကၽြႏ္ုပ္ ယမံုနာျမစ္တြင္းမွ စုန္ဆင္းလာပါသည္၊ အသင္သည္ကား အဘယ္အရပ္မွ လာပါသနည္း” ဟု ေမး၏ ၊ ဂဂၤါငါးက “အကၽြႏု္ပ္ကား ဂဂၤါျမစ္ႀကီးအတြင္း က်က္စားသြားလာေနသူ ျဖစ္ပါသည္၊ ဂဂၤါျမစ္သည္ ၾကည္လည္းၾကည္၊ ေအးလည္းေအး၊ ေရေနအင္အားလည္း ႀကီးမားေသာေၾကာင့္ ျမစ္ႀကီးကို အမီွျပဳ၍ ကၽြႏု္ပ္၏ ရုပ္အဆင္းသည္လည္း အလြန္အမင္း တင့္တယ္ေနသည္မဟုတ္ပါေလာ” ဟု ဆို၏ ၊ ထိုအခါ ယမံုနာငါးက “ အေဆြ ဂဂၤါငါး . . . သင္သည္ ကိုယ္ကာယအားျဖင့္ ႀကီးမားသည္ကား မွန္ပါ၏ ၊ သို႕ေသာ္ အကၽြႏု္ပ္ကဲ့သို႕ လွပတင့္တယ္ျခင္းကား မရိွပါ” ဟု ေျပာ၏ ၊ ဤသို႕လွ်င္ ဂဂၤါငါးႏွင့္ ယမံုနာငါးတို႕သည္ သူကလွသည္၊ ငါကလွသည္ျဖင့္ ျငင္းခံုေနရာသို႕ လိပ္ႀကီးတစ္ေကာင္ေရာက္လာသည္။
ထိုအခါ ဂဂၤါငါးက “ အေဆြယမံုနာ . . . သင္ႏွင့္ငါ အလွျပႆနာကို အခ်င္းခ်င္း ေျဖရွင္း၍ မရၾကပါ၊ ဤလိပ္ႀကီးအား ခံုထား၍ ေမးျမန္းရေသာ္မေကာင္းပါေလာ” ဟု ဆို၏ ၊ ယမံုနာငါးကလည္း “မိတ္ေဆြအၾကံ ေကာင္းပါသည္ ၊ လိပ္မင္း အဆံုးအျဖတ္အတိုင္း ကၽြႏု္ပ္နာယူပါမည္” ဟု ေျပာသျဖင့္ လိပ္ႀကီးအား အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္ ခံုတင္ၾကေလသည္၊
ထိုအခါ လိပ္ႀကီးက “ဂဂၤါငါးသည္လည္း သူ၏ရုပ္အဆင္းရိွသေလာက္ လွပပါသည္၊ ယမံုနာငါးသည္လည္း သူ၏ရုပ္အဆင္းရိွသေလာက္ လွပပါသည္၊ သို႕ေသာ္ သင္တို႕၏ ငါးအလွသည္ ငါကဲ့သို႕ေသာ လိပ္၏အလွကို မမီေခ်၊ သင္တို႕ငါ့ကိုၾကည့္ၾကစမ္းပါ၊ ငါသည္ လည္ပင္းက ရွည္ရွည္၊ ကိုယ္ခႏၶာ ၀ိုင္း၀ိုင္းျဖင့္ သင္တို႕ထက္ လွသည္မဟုတ္ပါေလာ” ဟု ဆိုေလ၏ ၊ ထိုအခါ ငါးတို႕က “ဟယ္ . . . လိပ္ယုတ္မာ သင္သည္ ငါတို႕ေမးသည္ကိုကားမေျဖ၊ သင့္ကိုယ္ကိုသာ ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္” ဟု အျပစ္တင္ၾကၿပီးလွ်င္ လိပ္၏ေက်ာကို ေရျဖင့္ပက္၍ ထြက္ခြာသြားၾကေလသည္။
ဤ ဇာတ္ေတာ္ပါ သတၱ၀ါသံုးဦးကဲ့သို႕ မာနတရားသည္ သူတစ္ပါးထက္ မိမိက တစ္ေနရာရာမွာ သာသည္ဟု မိမိဘက္မွ အသာထား၍ ႏႈိင္းယွဥ္တတ္ျမဲျဖစ္ေလသည္။
ေလာက၌ သတၱ၀ါမွန္သမွ် မိမိဘ၀၊ မိမိ၏ရပ္တည္ခ်က္ကို သိသူ အလြန္နည္းပါးလွပါသည္၊ မိမိထက္ အရာရာ၌ အဆင့္အတန္း သာေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႕ႏွင့္ ေတြ႕ေသာအခါ ဤပုဂၢဳိလ္ကား အမွန္တကယ္ မိမိထက္ အဆင့္အတန္းျမင့္ပါသည္တကားဟု သိရန္ အလြန္လိုပါသည္၊ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ မိမိတို႕၌မာနတည္းဟူေသာ ႏႈိင္းယွဥ္ခ်က္ ရိွေနသျဖင့္ ထိုပုဂၢဳိလ္ႀကီးသည္ မည္သည့္ ေနရာ၌ မိမိေအာက္ အဆင့္အတန္းနိမ့္သည္ဟု အဆင့္နိမ့္ေသာ အကြက္ကို ၾကည့္၍ ဥရုေ၀လကႆပသည္ ဘုရားရွင္၏ တန္ခိုးျပဋိဟာကို ၾကည့္၍ ရွင္ႀကီးေဂါတမသည္ကား ငါ့ထက္ အမွန္တကယ္ တန္ခိုးႀကီး၏၊ သို႕ေသာ္ ငါကဲ့သို႕ အာသေ၀ါ ကုန္ခမ္းသည့္ ရဟႏ ၱာကား မဟုတ္ဟု တစ္ဖက္ဖက္မွ မိမိက အႏိုင္တြက္တတ္ၾကပါသည္။
ဂူထပါဏဇာတ္
ဒကနိပါတ္ ဂူထပါဏဇာတ္၌ ဆင္ေျပာင္ႀကီးကို တုၿပိဳင္မာန္မူေသာ ေခ်းပိုးထိုးဇာတ္တစ္ဇာတ္ ရိွပါသည္။
အခါတစ္ပါး ခရီးသြားလူတစ္စုသည္ ေရအိုင္အနီး စခန္းခ်၍ ေသာက္ၾကစားၾကၿပီးလွ်င္ ၾကြင္းက်န္ေသာ အရက္ႏွင့္ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားကို စြန္႕ပစ္ထားခဲ့ၾကသည္။
ထိုေနရာ၌ ရိွေသာ ေခ်းပိုးထိုးႀကီးတစ္ေကာင္သည္ မစင္နံ႕ကို ရေသာေၾကာင့္ ေျမတြင္းထဲမွ ထြက္လာ၏၊ အျပင္ေလာကသို႕ ေရာက္ေသာအခါ လူတို႕ စြန္႕ပစ္ထားခဲ့ေသာ အရက္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ေတြ႕၍ တစ္၀ႀကီး ေသာက္လိုက္ရာ မူးယစ္လာ၏ ၊ ထို႕ေနာက္ လူတို႕ စြန္႕ထားခဲ့ေသာ မစင္ပံုေပၚသို႕ ဖက္၍ တက္၏ ၊ မစင္ပံုမွာ ေပ်ာ့အိေနသျဖင့္ ေခ်းပိုးထိုးေကာင္ တက္ေသာအခါ ေပ်ာ့ဆင္းလာ၏ ၊ ထိုအခါ ေခ်းပိုးထိုးသည္ ဘ၀င္ျမင့္လာကာ ငါကား သာမန္ပုဂၢဳ္လ္မဟုတ္ ၊ ဤေျမသည္ပင္ ငါ၏ အေလးကို မခံႏိုင္ဟု ေၾကြးေၾကာ္လိုက္၏။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ဆင္ေျပာင္ႀကီးတစ္ေကာင္သည္ မစင္နံ႕ကို ရေသာအခါ ေရွ႕သို႕မတိုးဘဲ ေနာက္သို႕ ဆုတ္လိုက္၏ ၊ ဤသည္ကို ေခ်းပိုးထိုးက ဆင္ေျပာင္ႀကီးက အဘယ္ေၾကာင့္ ေနာက္ဆုတ္ေျပးသနည္း၊ သင္လည္း သူရဲေကာင္း၊ ငါလည္းသူရဲေကာင္း၊ သူရဲေကာင္းျခင္းဆံုၾကခိုက္ စစ္မထိုး၀ံ့ဘဲ အဘယ္ေၾကာင့္ ေနာက္သို႕ ဆုတ္ခြာဘိသနည္း” ဟု လွမ္း၍ ေခၚလိုက္၏ ။
ထိုအခါ ဆင္ေျပာင္ႀကီးသည္ ျပန္လွည့္လာၿပီးလွ်င္ - “ဟဲ့ ေခ်းပိုးထိုး၊ သင္သည္ ငါ၏ေျချဖင့္လည္း မနင္းေလာက္၊ အစြယ္ျဖင့္လည္း မထိုးသာ၊ ႏွာေမာင္းျဖင့္လည္း မသတ္ေလာက္၊ ထို႕ေၾကာင့္ သင့္ကို မစင္ျဖင့္သတ္အံ့၊ ဟယ္ . . . ေခ်းပိုးထိုး သင္သည္ ငါ၏မစင္ျဖင့္ ေသေလေလာ” ဟု ဆိုကာ ေခ်းပိုးထိုးအထက္သို႕ မစင္ညွစ္ခ်လိုက္ရာ မာနႀကီးေသာ ေခ်းပိုးထိုးသည္ ဆင္၏မစင္တံုးဖိမိ၍ ေသရွာေလသည္။
မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါတို႕သည္ ေခ်းပိုးထိုးကဲ့သို႕ပင္ ကိုယ့္ဘ၀ကို မသိၾကေခ်၊ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ အဟုတ္ႀကီးထင္ကာ မိမိထက္ အဆင့္အတန္းသာလြန္သူကို မာန္မူတတ္ၾကပါသည္၊ မာနဟူသည္ မိမိ၏ရုပ္အဆင္း၊ ပစၥည္းဥစၥာ အတတ္ပညာကိုမီွ၍ အမွန္အတိုင္း ႏႈိင္းယွဥ္ေသာမာနပင္ျဖစ္ေစ၊ ေခ်းပိုးထိုးကဲ့သို႕ မရိွေသာ၀တၳဳကို အရိွထင္ၿပီး ႏႈိင္းယွဥ္ေသာမာနပင္ျဖစ္ေစ၊ စင္စစ္ အကုသိုလ္ အစုသာလွ်င္ ျဖစ္ပါသည္၊ အကုသိုလ္မွန္သမွ် မည္သည့္ အကုသိုလ္မွ် ေကာင္းက်ဳိးမေပးပါေခ်။
သာဏ၀ါသီေထရ္
ဗာရာဏသီျပည့္ရွင္ ဘုရင္မင္းျမတ္၏သားေတာ္ ကိတ၀မင္းသားသည္ မင္း၏သားေတာ္ ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အလြန္မာနႀကီး၏ ၊ ျမင္သူဆင္းရဲသား ကၽြန္ေတာ္မ်ဳိးမ်ားက လက္အုပ္ခ်ီမိုး ရိွခိုးမွသာ ေက်နပ္၏ ။
ဆင္းရဲသား ကၽြန္ေတာ္မ်ဳိးမ်ားကလည္း မင္းသား၏အႀကိဳက္ ဦးတိုက္ရိွခိုးၾကရေလသည္ ၊ တစ္ေန႕တြင္ ကိတ၀မင္းသားသည္ ဥယ်ာဥ္ကစားရာမွ ဆင္စီး၍ နန္းေတာ္သို႕ျပန္လာ၏ ၊ လမ္းခရီးတြင္ ဆြမ္းခံၿပီး ၿမိဳ႕တြင္းမွထြက္လာေသာ သုေနတၱ အမည္ေတာ္ရိွေသာ အရွင္ပေစၥကဗုဒၶါအား ျမင္၏ ၊ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါကား ေျမမႈန္႕အလိမ္းလိမ္းကပ္ေသာ ပံ့သကူအ၀တ္မ်ားကို ခ်ဳပ္စပ္ေဆးဆိုးထားေသာသကၤန္းႀကီးကို ၀တ္ထားသည္၊ မည္သည့္အရပ္ကိုမွ် မၾကည့္၊ စကၡဳေျႏၵခ်၍ ၾကည္ညိဳဖြယ္ၾကြလာ၏ ၊ သို႕ေသာ္ မင္းသား၏ မ်က္စိတြင္ ထမင္းေတာင္း၍ ျပန္လာေသာ သူေတာင္းစားတစ္ေယာက္မွ်သာ ျမင္၏ ၊ အနီးသို႕ ေရာက္လာေသာအခါ အျခားသူမ်ားကဲ့သို႕ မိမိအား အေလးအျမတ္ မျပဳ၊ မ်က္ႏွာကို ငံု႕၍ သြားျမဲအတိုင္း သြားေန၏ ၊ ကတ၀မင္းသာသည္ သုေနတၱ ရွင္ ပေစၥကဗုဒၶါအားၾကည့္ရင္း ၾကည့္ရင္း ေဒါသျဖစ္လာသည္၊ ဤဦးျပည္းသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ငါ့အား လက္အုပ္မခ်ီသနည္း၊ ငါ့အေၾကာင္းကို သိေစအံ့ဟု ဆင္ေက်ာက္ကုန္းမွ ဆင္းသက္ၿပီးလွ်င္ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါထံပါးကို ေျပးလႊား၍ သပိတ္ေတာ္ကို ဆြဲလုပစ္ခြဲလိုက္ေလ၏ ၊ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါသည္ လက္တြင္းမွ သပိတ္ကို လုယူသြားသျဖင့္ လုယူသူ၏ မ်က္ႏွာကို ေမာ္၍ ၾကည့္မိ၏ ၊ ထိုအခါ မင္းသားက “သင္သည္ ငါ့ကိုၾကည့္၍ အဘယ္ျပဳအံ့သနည္း၊ ငါ့ကို ကိတ၀ မင္းသား ဟူ၍ အသင္ မသိသေလာ” ဟု ႀကိမ္း၀ါးကာ ခရီးဆက္၍ သြားေလ၏ ။
မာနဟူေသာ တရားသည္ အယုတ္အျမတ္ကို မသိတတ္၊ မိမိဘက္ကသာအျမတ္ဟူ၍ ယူဆမိတတ္ေလသည္၊ ကိတ၀မင္းသားသည္ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါ၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကို ဘာမွ်မသိ၊ အစုတ္စုတ္ အျပတ္ျပတ္ သကၤန္းညိဳႀကီးကို ၀တ္၍ ခြက္လက္စြဲကာ ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ေနေသာ သူေတာင္းစား တစ္ေယာက္မွ်သာဟု အမွတ္မွားခဲ့ေလသည္၊ ထို႕ေၾကာင့္ သူ႕ဘာသာသူ ခရီးသြားေနေသာ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါအား အျပစ္မရိွ အျပစ္ရွာကာ ရက္စက္စြာ ျပဳမူခဲ့မိသည္၊ သူ၏ အျပဳအမူကား သူ႕အတြက္ အလြန္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ရ၏ ၊ ခရီးသြားရင္း ကိုယ္တြင္း၌ ပူေလာင္လာသည္ ၊ ထိုအပူသည္ တိုး၍ တိုး၍ လာကာ ေအာ္ဟစ္ လူးလွိမ့္ရင္း ကံကုန္ခဲ့သည္၊ ကံကုန္ခဲ့၍ သူ၏ အေလာင္းေကာင္ႀကီးကိုကား ပစ္ထားခဲ့ရၿပီ၊ သို႕ေသာ္ သူသည္ကား ဆင္းရဲမႈ မေအးေသး၊ ေသသည္၏ အျခားမဲ့၌ အ၀ီစိငရဲႀကီး၌ က်ခဲ့ရသည္၊ အ၀ီစိငရဲႀကီးမွ လြတ္လာျပန္ေသာအခါ ျပိတၱာဘ၀ျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မစားရ၊ မေသာက္ရ ဒုကၡၾကံဳခဲ့ရ၏ ၊ ျပိတၱာဘ၀မွ ကၽြတ္ျပန္ေသာအခါ ကု႑ီးရြာအနီး တံငါရြာ၌ တံငါသည္၏ သား ျဖစ္လာ၏ ၊ ထိုဘ၀တြင္ လြန္ခဲ့ေသာဘ၀ကို သိႏိုင္ေသာ ဇာတိႆရဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာ၍ ေနာက္ေၾကာင္းကို သိျမင္ေသာေၾကာင့္ အျခား တံငါမ်ားကဲ့သို႕ ငါးမ်ားကို မသတ္ရက္ပါေခ်၊ ထို႕ေၾကာင့္ တံငါရြာမွ အေမာင္းအထုတ္ခံရသျဖင့္ သာဏ၀ါသီေတာင္၌ သီတင္းသံုးေနေသာ ရွင္အာနႏၵာထံသို႕ ေရာက္လာ၏ ၊ အရွင္အာနႏၵာက ေမးျမန္း စံုစမ္းေတာ္မူၿပီး သနားေသာေၾကာင့္ ရဟန္း၀တ္ေပးလိုက္သျဖင့္ ရဟႏ ၱာဘ၀ျဖင့္ ကၽြတ္တမ္း၀င္ေတာ္မူရေလသည္၊ ထိုအရွင္သည္ ေနာင္ေသာအခါ အရွင္အာနႏၵာ သီတင္းသံုးသြား၍ မိမိသာမေဏအျဖစ္ ရဟန္းအျဖစ္သို႕ေရာက္ေသာ ထိုသာဏေတာင္၌ အျမဲသီတင္းသံုး ေနထိုင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ သာဏာ၀ါသီမေထရ္ဟု အမ်ားက သိၾကသည္၊ ဤအေၾကာင္းကို သာဏ၀ါသီမေထရ္က ဇာတိႆရဉာဏ္ျဖင့္ သိ၍ ေဟာျပေတာ္မူခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ား သိၾကရပါသည္။
မာနဟူသည္ သံသရာကို ခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာ (တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ) ပပဥၥတရား သံုးပါး၌ ပါ၀င္၍ ႀကီးမားေသာ အကုသိုလ္ေစတသိက္ ျဖစ္ပါသည္၊ သို႕ရာတြင္ မိမိ၌ စြဲကပ္ေနေသာ မာနမူကား အကုသိုလ္မွန္း မသိတတ္ၾကပါ၊ အကုသိုလ္မွန္း မသိၾက၍ ထိုမာနကိုပင္လွ်င္ ႀကီးသည္ထက္ ႀကီးပြားေအာင္ ေမြးျမဴတတ္ၾကပါေသးသည္။
အမွန္ေသာ္ကား မာနသည္ မိမိကိုယ္ကို မိမိ အထင္ႀကီး ဘ၀င္ျမင့္ေနျခင္းမွ်ျဖစ္၍ မိမိအတြက္လည္း အက်ဳိးမရိွ၊ လူမ်ားကလည္း မာနရွင္ကို မုန္းၾကသည္၊ ကြယ္လြန္ေသာအခါလည္း မာနေၾကာင့္ အပါယ္သို႕ က်ေရာက္တတ္ပါသည္။
ထိုမွ် အျပစ္ႀကီးမားေသာ မာနကို သိေအာင္ ႀကိဳးစား ဖမ္းဆီး၍ မိမိ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း မ၀င္ေရာက္လာေစရန္ ႀကီးစြာေသာ သတိတရားျဖင့္ ေရွာင္ရွားသင့္ၾကပါသတည္း။
ထီးခ်ဳိင့္ျမိဳ႕ (တည္ေတာဆရာေတာ္) ၏ ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္း ကိုွ ဓမၼပန္းခ်ီ စာေစာင္ (၅) မွ ကူးယူတင္ျပအပ္ပါသည္။