ဆရာေတာ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သံုးေနေသာ ျမန္မာသကၠရာဇ္၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္၊ မဟာသကၠရာဇ္ႏွင့္ သာသနာသကၠရာဇ္မ်ားအေၾကာင္းကို သိလိုပါသျဖင့္ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါ အရွင္ဘုရား။
( ေက်ာ္ေက်ာ္ဦး-ျပည္ျမိဳ႔ )


( ေျဖ )
မဟာသကၠရာဇ္ ဟူသည္မွာ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္က သံုးေသာ သကၠရာဇ္ ျဖစ္ပါသည္။
၄င္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဘိုးေတာ္ အဥၥနမင္းႀကီးက ဒိဗၺစကၡဳ အဘိညာဥ္ရ ေဒ၀ီလရေသ့ႏွင့္ တိုင္ပင္၍ ေရွးေရွးသကၠရာဇ္ ၈၆၄၇-ႏွစ္မွ ၈၆၄၅-ကို ျဖိဳ၍ ၂-ခုၾကြင္းထားခဲ့ေသာ သကၠရာဇ္ျဖစ္၏။
ယင္း မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈-တြင္ ဘုရားအေလာင္း သိဒၶတၳ မင္းသားကို ဖြားေတာ္မူ၍ ဘုရားျဖစ္ျပီးေနာက္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ႏွစ္တြင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူသည္။

ယင္းမဟာသကၠရာဇ္က ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္ ပထမသံဂါယနာတင္၍ သာသနာႏွစ္အျဖစ္ ျပဳရန္ မဟာသကၠရာဇ္ကို ဖ်က္၍ (ျဖိဳ)၍ သာသနာႏွစ္ တႏွစ္မွစ၍ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ယင္း သာသနာႏွစ္ ၆၂၄-သို႔ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ သေရေခတၱရာျပည္ သုမုႏၵရီမင္း လက္ထက္ ေဒါေဒါရသ ၆၂၂-ကို ျဖိဳ၍ ၂-ခုၾကြင္း ထားခဲ့သည္။ ယင္းကို ေကာဇာသကၠရာဇ္ ဟု ဆိုသည္။

ယင္းမွတိုးပြားလာေသာႏွစ္ ၅၆၂-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုဂံျပည္ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း လက္ထက္ ခန္းဆပဥၥ (၅၆၀)ကို ျဖိဳ၍ ၂-ခုၾကြင္းထားလ်က္ သံုးစြဲခဲ့ေလသည္။ ထိုေခတ္ ၂-ခုမွ တိုးတက္လာေသာ ဤယေန႔ ၁၃၅၇-ခုႏွစ္အထိ သကၠရာဇ္မွာ ေက်ာ္ေက်ာ္ဦး သိလိုေသာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖိဳ ၆၂၂-ႏွင့္၊ ၅၆၀-ကို ေပါင္းၾကည့္လွ်င္ ၁၁၈၂-ျဖစ္သည္။ ၄င္းႏွင့္ ယခုေရာက္ဆဲ ၁၃၅၇-ကို ေပါင္းေသာ္ ၂၅၃၉-ျဖစ္သည္။ သာသနာႏွစ္ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ တစ္တစ္ရွစ္ႏွစ္၊ သကၠရာဇ္၊ ေပါင္းလစ္ သာသနာ-ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ သာသနာေတာ္ႏွစ္ကို အလြယ္တကူ သိႏိုင္ေပသည္။