ေဟာၾကားသူ -
( ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မင္ကြန္းတိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး
အရွင္၀ိစိတၱသာရာဘိ၀ံသ )
“ သပၸဳရိသဒါန ၅-ပါး ”
~~~~~~~~~~~~
(၁) သဒၶါဒါန
- ကံႏွင့္ကံ၏ အက်ဳိးတရားတုိ႔၌ သက္၀င္ယုံၾကည္မွဳ သဒၶါတရား
ထက္ထက္ျမတ္ျမတ္ထား၍ လွဴဒါန္းျခင္း
(၂) သကၠစၥဒါန
- လွဴဖြယ္၀တၳဳကုိ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ျပဳ၍လည္းေကာင္း၊ အလွဴခံ
ပုဂၢဳိလ္ကုိ အရုိအေသျပဳ၍လည္းေကာင္း လွဴဒါန္းျခင္း။
(၃) ကာလဒါန
- သူ႕အခါႏွင့္ သူသိ၍ လွဴဒါန္းျခင္း။ ဥပမာ - ရဟန္းသံဃာအား
နံနက္အခါျဖစ္လွ်င္ ဆြမ္းခဲဘြယ္ေဘာဇဥ္ကုိ လွဴဒါန္းျခင္း၊
မြန္းလြဲအခါျဖစ္လွ်င္ အေဖ်ာ္ယမကာစတုမဓုစသည္ကုိ
လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္သည္။
(၄) အနဂၢဟိတဒါန
- လွဴဖြယ္၀တၳဳ၌ ျငိတြယ္ေသာစိတ္လုံး၀မရွိဘဲ မုတၱစာဂ
လြတ္လြတ္စြန္႔ၾကဲေသာ ေစတနာေရွ႕သြားျပဳ၍ လွဴဒါန္းျခင္း။
(၅) အႏုပဟစၥဒါန
- မိမိ သူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားတုိ႔ကုိ မထိပါးမူ၍ လွဴဒါန္းျခင္း။
ေလာက၌ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ပညာေရး စသည္ ျပဳိင္ဘက္
ရွိတတ္သည္။ထုိေလာကီစီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ပညာေရး
စသည္တုိ႔၌ အျပဳိင္အဆုိင္စိတ္ထားမွလည္း တုိးတက္ၾကီးပြား
ႏိုင္သည္။
ဒါနေကာင္းမွဳ ကုသိုလ္ျပဳရာ၌ကား ထုိေလာကီအျပဳိင္စိတ္ကုိ
ဖယ္ရွားထားရမည္။ အကယ္၍ ဒါနေကာင္းမွဳ မိမိကျပဳေသာအခါ
“ ငါႏွင့္ စီပြားျပဳိင္ဘက္ငျဖဴ ငါလုိ လွဴႏုိင္ေသးရဲ႕လား ” ဤသုိ႔
စသည္ျဖင့္ ေအာက္ေမ့ႏွလုံးသြင္း၍ လွဴဒါန္းလွ်င္ မိမိကုိယ္ကုိကား
ေျမွာက္ပင့္ျခင္း အတၱဳကၠံသနေလာဘျဖင့္ ထိပါး၍ လွဴသည္
မည္၏။ ျပိဳင္ဘက္လူ ငျဖဴကုိကား ႏွိမ္ျခင္း ပရ၀မၻနေဒါသျဖင့္
ထိပါး၍လွဴသည္မည္၏။
ဤကဲ့သုိ႔ မေအာက္ေမ့ဘဲ “ ငါသည္ ဥစၥာစီးပြား၏အႏွစ္သာရ
ဒါနေကာင္းမွဳကုိ ျပဳရေပျပီ။ ” ဤသုိ႔စသည္ျဖင့္ ေအာက္ေမ့၍
လွဴလွ်င္ မထိမပါး လွဴသည္မည္၏။ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ အလွဴမ်ဳိးကုိ
လွဴရမည္ဟုဆုိလုိ၏။
ထိုသပၸဳရိသ ဒါနငါးပါး၏ အခ်ဳပ္လကၤာကား ...
(၁) သဒၶါၾကည္ညဳိ
(၂) ရုိေသလွစြာ
(၃) အခါကုိသိ
(၄) မစြန္းျငိဘဲ
(၅) မထိမပါး ၊ လွဴတုံျငား
ငါးပါးသပၸဳရိသ ျမတ္ဒါန။
ထုိသပၸဳရိသ ဒါနအရာ၌ လွဴဒါန္းျခင္းေၾကာင့္ -
စီးပြားဥစၥာေပါမ်ားေသာ မင္း၊ ပုဏၰား၊ ေသေ႒း၊
သူၾကြယ္ျဖစ္ရ၏။
(၁ ) သဒၶါေၾကာင့္ ရုပ္ရည္အဆင္း တင့္တယ္လွပ၏။
(၂) သကၠစၥေၾကာင့္ ထုိသူ႔စကားကုိ အမ်ားက နာယူၾက၏။
(၃) အခါကုိသိျခင္းေၾကာင့္ လုိအပ္ေသာအခ်ိန္၌ လုိအပ္ေသာ
ေကာင္းက်ဳိးကို ၀ွန္႔၀ွန္႔ျဖဳိးျဖိဳး အက်ဳိးေပး၏။
(၄) မစြန္းျငိျခင္းေၾကာင့္ အေကာင္းကုိ သုံးေဆာင္ရ၏။
(၅) မထိပါးျခင္းေၾကာင့္ ထုိသူ၏စည္းစိမ္ကုိ ရန္သူမ်ဳိးငါးပါးတုိ႔
အႏ ၱရာယ္ မျပဳႏုိင္ျခင္း အက်ဳိးမ်ားကုိ ထူး၍ ရရွိ၏။
ထုိ၏ဆုိင္ရာ လကၤာအခ်ဳပ္ကား -
၁။
သဒၶါၾကည္လင္၊ လွဴဒါန္းလွ်င္၊
ရုပ္သြင္အဆင္းလွ။
၂။
ရုိေသလွဴျငား၊ သူ႕စကား
အမ်ား နာယူၾက။
၃။
အခါသိသျဖင့္၊ လွဴတုံလင့္
ခ်ိန္သင့္ ေကာင္းက်ဳိးရ။
၄။
မစြန္းျငိေတာင္း၊ လွဴတုံေရွာင္း
အေကာင္းသုံးေဆာင္ရ။
၅။
မထိမပါး၊ လွဴတုံျငားမူ၊ ထုိသည့္သူ၏
ေျပာထူမ်ားျပား၊ စည္းစိမ္အား
ငါးပါးရန္မခ။
သပၸဳရိသ ဒါနက်ိဳးဆက္ ဤငါးခ်က္
ႏွုတ္တက္ေဆာင္ကုန္ၾက။
( သပၸဳရိသဒါနသုတ္ႏွင့္အညီ ဖြဲ႕စီထားသည္။ )
- ဦး၀ိစိတၱသာရာဘိ၀ံသ ( ၂- ၇ - ၄၂ )
( တိပိဋကဓရ တိပိဋကဓမၼဘ႑ာဂါရိက ႏုိင္ငံေတာ္သံဃ
မဟာနာယကအဖြဲ႕အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ခ်ဳပ္ )